Ooutro día, de tertulia cos amigos e amigas do club de lectura do Ateneo de Ribeira, comentáballes a gran abundancia de laranxas, limas e limóns que había na nosa comarca na Idade Moderna. Así o reflicte o Cardeal Jerónimo del Hoyo, cando alude ao singular «skyline» dalgunhas das nosas vilas ribeirás, como A Pobra do Caramiñal, rodeadas de bosques de cítricos: laranxas, limas e limóns.
Non é que os nosos devanceiros fosen uns delicados amantes dos xardíns renacentistas (que tamén podían selo, por que non é o caso). O que seguro que si eran grandes negociantes.
A inxesta de cítricos, como saben polas películas de piratas, permitía aos mariñeiros, que pasaban longas tempadas comendo carne salgada e galleta resesa, salvar os perigos do escorbuto. Así que os portos das nosas rías especializáronse en subministrar cítricos a todo canto barco subía para o norte de Europa.
O conde de Gondomar, nas súas embaixadas a Londres, adoitaba levarlle laranxas galegas e viño do Ribeiro ao rei inglés Xacobe (ou sexa, Santiago) e a súa corte, quen as estimaban moito.
Un día estaba flotando panza arriba no mar, fronte a Amalfi, a deliciosa vila da costa do sur de Nápoles, e o vento traíame o arrecendo dos cítricos cos que se fabrica o delicioso limoncello local. Así debían ser os veráns da ría no século XVI. Pero un día, Carlos III ordenou cortar as laranxeiras galegas e prantalas en Valencia, igual que os Reis Católicos fixeran no seu día coas nosas oliveiras. Solidariedade interterritorial de toda a vida.