Mellor dar que ter que pedir

Ramón Vilar Landeira FÓRA DE COBERTURA

CARBALLO

MATALOBOS

02 may 2017 . Actualizado a las 21:04 h.

Ao meu afillado Paulo dáselle moi ben debuxar e tamén observar. Estas dúas habilidades teñen que estar intimamente ligadas. O caso é que o rapaz, que ten seis anos, anda intrigado cunha muller que pide esmola á porta do supermercado.

-Mamá, esa señora é invisible?

Cando lle preguntaron por que dicía aquilo, o neno expuxo o motivo que lle facía dubidar sobre a corporeidade da aludida.

-É que ninguén a ve!

Só el se daba conta de que na porta do supermercado había unha señora. Sostiña un vaso de plástico no que choqueleaban algunhas moedas de cinco e dez céntimos, como se fosen as ferreñas oxidadas dunha pandeireta. E claro, o rapaz ben vía que a xente pasaba sen sequera mirala. Tiña que ser unha pantasma, un ser translúcido, que só el percibía.

Eu non coñezo a señora na que reparou, pero nas rúas polas que transito tamén hai ducias de seres que ninguén ve (e aínda que tendo a fixarme, supoño que haberá algúns que tampouco detecto). Que temos que facer? Debemos dar ou non esmola a quen nola pide? Hai opinións para todos os gustos. Eu mesmo non sei que facer a maioría das veces que alguén me pide unha moeda.

Son consciente que a vida dá moitas voltas e que ninguén está libre da miseria. A crise levou á rúa a xente que hai un decenio tiña un salario e unha hipoteca. Tamén hai situacións familiares dramáticas, adiccións extremas, problemas de saúde mental...

E por último non podemos esquecer as redes mafiosas que non dubidan en empregar exércitos de homes, mulleres e menores como man de obra (aproveitándose da súa precariedade ou, incluso, pola forza). Auténticas multinacionais do crime, con ramificacións no mundo da prostitución, o roubo, o tráfico de drogas ou o de armas.

Unha das máis coñecidas é a mafia romanesa. Esta trama criminal emprega milleiros de xitanos daquel país para practicar a mendicidade por media Europa. Son os peóns dun gran imperio, vítimas que pasan horas e horas nas rúas e que ao final do día están obrigados a entregar a recadación a un terceiro, a cambio de «protección» e dun sitio no que malvivir. É evidente que esta forma de explotación non se dá só aquí. Hai algúns meses os medios de comunicación facíanse eco dun informe da Comisión Nacional dos Dereitos Humanos da India. O organismo sostiña que naquel país asiático as mafias obrigaban a mendigar a máis de 300 mil menores.

Pero ademais da xente que pide axuda por unha necesidade imperiosa ou porque os obriga un terceiro, tamén está o gremio dos lambóns, que o fai por pura picaresca. Neste grupo podemos incluír o coñecido como o «home dos dous mil tumores». O elemento en cuestión estafou 250 mil euros pedindo axuda para un tratamento que lle axudase a combater unha presunta doenza rara. Doe ver os vídeos nos que se rin de toda a xente que, con toda a boa vontade do mundo, enviaba as súas doazóns.

A conto das andanzas dese delincuente televisivo, acordeime da primeira vez que vin a picaresca en persoa. Foi na festa de San Hadrián da Piña. No medio daquela marea de de galos e romeiros había un mozo tollido que imploraba caridade. Estarrecía ver a súa faciana de dor, os seus brazos e pernas retorcidas. Quen máis e quen menos deixaba algúns pesos nunha lata que tiña ao seu carón.

A última hora da tarde, vino pasar por, Evas, que era onde tiñan a casa meus avós maternos. O paisano aquel fixera o día e volvía cara a vila. Iso si, en bicicleta e pedaleando a un ritmo frenético. Espantado, marchei correndo cara a cociña para contarllo a miña avoa. Ela, despois de escoitarme moi atenta, despachou a miña preocupación axiña.

-Aínda así, neniño, sempre é mellor dar que pedir.