Morre Miguel Suárez Abel, un dos grandes novelistas das letras galegas

Serxio Barral Álvarez
Serxio Barral PONTEVEDRA / LA VOZ

CULTURA

RAMON LEIRO

O escritor gañou o Blanco Amor, o Camba e o premio de Novela por Entregas de La Voz

19 abr 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

«A min pásame algo semellante cando reflexiono sobre o tema inevitable nestes últimos tempos de preparación á morte. Cando me preguntan como o levo, non atopo mellor resposta que: evolucionando. Evolucionando a canda a enfermidade. Seguindo os seus pasos, as súas ordes, as súas decisións incontestables». Miguel Suárez Abel (Arzúa, 1952) escribiu estas verbas o pasado sábado no seu blogue persoal. Apenas tres días despois, o cancro levouno. A morte alcanzouno preto de Ferrol, onde residía dende hai algún tempo tras unha vida que durante vinte e cinco anos o levou a Pontevedra. Ao IES Luís Seoane, instituto do barrio de Monte Porreiro, onde chegou en 1988 como profesor de Xeografía e Historia. En 1997 pasou ao departamento de Orientación, e xubilouse no mesmo centro no 2013.

«Se decide pasar silente [a enfermidade] un par de días, un par de días que tamén silencio as preguntas ou as desvío ou dirixo con fortaleza -continuaba a entrada do último sábado no blogue-. Se marca ritmos de dor crecente, á dor hei de facer fronte esquecendo toda outra necesidade ou pretensión. Se as probas científicas confirman que avanza, non cede, non se detén diante nada, inquiro en min probas de tales certezas médicas. Ás veces paréceme que son un simple medorento que escoita os dentes de rato roendo na manta, outras, ben ás claras, comprobo que o rato si está, e roe xa no óso, o cambio de ruído é tan poderoso como evidente». Suárez Abel morreu coma viviu: escribindo. Poñendo a palabra á súa existencia. Licenciado en Psicoloxía, no ámbito literario deuse a coñecer en 1981 ao ser premiado no certame Modesto R. Figueiredo co relato A alemá. En 1986 gañou o premio Blanco Amor por Turbo, a súa primeira novela e que supuxo unha tentativa pioneira de narrar ao redor do contrabando na ría de Arousa. Seguiron Sabor a ti, Selva Negra (recompilación de relatos curtos) e Nunca te vin chorar. Tamén publicou o ensaio, ou novela-reportaxe, Álvaro Pino.

Na súa faceta xornalística, foi merecedor do Julio Camba en 2001. E un ano despois, no 2002, gañou con O repenique de Beatriz Goldar o premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia.

Voltando ao seu blogue, a finais de marzo escribía: «Entre os moitos momentos realmente dolorosos aos que te enfronta unha enfermidade coma o cancro, un ben feo é o de comprobar que despois de experimentar con todo tipo de quimioterapia ningunha funciona». Lamentaba nesa mesma entrada que «cando despois de catro ou cinco ou seis intentos ves que nada frea o avance das células do mal, por preparado que te fagas, o ánimo decae, o inmediato pesa enriba de ti coma unha lousa que te cega. Se cadra por iso, aínda que sexa con escasa confianza na eficacia de tratamentos experimentais, os oncólogos recorren a probalos. Eu ando nesa etapa».

E hai un par de semanas, o 1 de abril, reflexionaba na súa bitácora sobre a dor: «Non ten sentido, aguantala é inútil, ningún tratamento médico lle dirá nada distinto: aguantar dor non arranxa nada, pode empeoralo todo. Adiantémonos á dor e deteñámola antes de que nos invada. E así se trata de facer, pero nin con drogas tan controladas e nas súas doses tan experimentadas, se consegue sempre o propósito ao pé da letra». El sempre lle prantou cara.