Orson Welles en Santiago

CULTURA

Welles, en «Badaladas a medianoite».
Welles, en «Badaladas a medianoite».

16 dic 2023 . Actualizado a las 05:00 h.

Despois de percorrer algúns sendeiros xacobeos mentres cavilaba no seu Don Quixote, o gran cineasta Orson Welles (1915-1985) tivo a ocorrencia de rodar unha película de terror de baixo presuposto para a que escribiu un guión titulado Ventá cega. E, cando imaxinou o escenario ideal para rodala, pensou en Santiago.

Guiado por este propósito, en 1974 viaxou nun coche á cidade do Apóstolo, acompañado por dúas persoas do seu equipo, e alí comezou a perfilar o espazo máxico que el quería para realizar a súa proposta, en tanto ía rexistrando cunha minicámara o que lle podía aportar máis. Porque xa desde antes de ir a Compostela sabía os espazos cos que quería contar.

O texto que escribira —e que puiden ler— era en realidade o proxecto avanzado dun guión. Mais, unha vez en Santiago, o seu interese polo lugar disparouse, e axiña comezou a gravar coa minicámara todo aquilo que o asombraba na praza do Obradoiro e arredores. Tanto que probablemente foi esa visión a que comezou a afastalo do seu desexo de facer unha cinta gótica de intriga e de baixo orzamento, quizais porque se lle figurou que aquel espazo aínda posibilitaba filmacións moito máis ambiciosas.

O que acabou facendo foi pasear o seu asombro por unha cidade que non esperaba e na que moi probablemente sentía que se lle estaban a ofrecer escenarios para algúns dos seus proxectos máis shakesperianos. Algo que logo non sucedeu, quizais porque o grande Orson Welles viviu sempre nunha continua dispersión, da que saíron obras magnas, certo, pero tamén demasiados abandonos ou frustracións.

Ao cabo, quedoulle a memoria dunha cidade da que falaba con frecuencia co seu «equipo español», pero á que non volveu para filmar ningunha película, quizais porque o xenio de Welles, que foi capaz de tanto, nunca abondou para superar a desorde que desbarataba algúns dos seus proxectos máis audaces. Pero logrou culminar outros que o converteron nun mestre sen igual, como demostrou con traballos como Cidadán Kane, A dama de Shanghai, O estraño, Sede de mal e Badaladas a medianoite.