La sequía castiga cosechas y pastos

ana f. cuba ORTIGUEIRA / LA VOZ

ORTIGUEIRA

césar toimil

El pertinaz viento de nordeste altera el ambiente y agrava el estado de los cultivos

18 abr 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

Abril se estrenó con lluvia en la comarca -la estación meteorológica instalada en Aldea Nova (Narón) registró 9,4 litros por metro cuadrado; la de A Faladoira (Ortigueira), 3,6; y la de Punta Candieira (Cedeira), 3,4-, pero desde el día 1 no ha vuelto a caer ni una sola gota. «No que vai de primavera non vimos a auga e levamos dous invernos que non foron tal, porque non choveu e fixo moito calor», constata Eliseo Cebreiro, ganadero de Bardaos , en San Sadurniño.

Granjeros y agricultores miran al cielo con preocupación creciente. La ausencia de precipitaciones ralentiza el desarrollo de los cultivos, «que non medran igual co rego que coa auga da choiva, que entra doutra maneira, dá vida e fai que salte o produto da terra», señala Leticia Iglesias, horticultora ecológica del municipio de Neda.

Los pastos tampoco crecen al ritmo que correspondería a estas alturas del año. «Está sendo un desastre, non está medrando a herba para despois poder facer o ensilado, e como non haxa silo dabondo para o inverno, hai que comprar outro tipo de forraxe, co gasto que iso supón», comenta Andrés Saavedra, productor lácteo de O Ermo, en Ortigueira.

A la falta de lluvia se suma el pertinaz viento de nordeste, que seca el ambiente -en lo que va de mes ha habido días con mínimas del 20 % de humedad, impensable otros años, y la media oscila entre el 60 y el 70 %- y daña las cosechas. «Ese é o problema, máis que a escaseza de auga; non houbo un episodio de vento forte, pero si continuo, ata molestaba para plantar e sementar», apunta Kike Fojón, agricultor de Couzadoiro (Ortigueira). «Se fixera sol sen vento de nordés, de noite habería humidade e axudaría, pero así seca todo», corrobora David Arnoso, ganadero de O Forgoselo (San Sadurniño). «A herba non medra nin enmestece e despois vaise recoller unha terceira parte para ensilar», vaticina Cebreiro, preocupado también por la campaña del maíz. «Logo se vai empezar a botar o millo e se non chove, malo, pero se chove moito fóra de tempo, tamén», alerta.

Compensación climática

Fojón sostiene que el tiempo se compensa y la lluvia que no ha caído hasta ahora llegará, antes o después, «pero aínda que chegue, xa vai ser mala cousa porque vimos arrastrando a situación do ano pasado, cun verán e un outono moi secos». En plena primavera, la tierra debería estar encharcada y, sin embargo, en algunas zonas, sobre todo del interior, se agrieta y levanta polvo al pasar la fresa o realizar cualquier otra tarea agrícola. Para la ganadería extensiva, dependiente del pasto, representa un problema y obliga a completar la alimentación con mayor cantidad de forraje o pienso, incrementando así los costes de producción.

Si las condiciones meteorológicas se prolongan, la situación empeorará. «Aquí sempre chove e non estamos preparados para regar, nin temos equipos nin bases de acumulación de inverno. e aparte, se te tes que poñer a regar o investimento é unha barbaridade e para un ano é impensable», comenta Saavedra. Fojón tampoco se puede permitir instalar un perímetro de riego. A corto plazo, este joven horticultor ve un efectivo positivo de la sequía, «porque se están adiantando algunhas plantacións e a terra pódese traballar moi ben». Pero a medio plazo, teme los daños en la huerta, como el resto de profesionales consultados.

Iglesias riega con agua de pozo, «pero co tempo que fai, de calor de día e frío desde media tarde, ao produto non lle dá tempo a secar e de aí veñen as enfermidades fúngicas». Con lluvia no sucedería igual. Unos atribuyen su ausencia al azar, otros a un fenómeno cíclico y hay quien alude al cambio climático. Con las eventuales salidas a un problema que podría agudizarse solo se atreve Iglesias, que bromea con «poñerlle uns ovos a Santa Clara».