Manuel Rivas recorda como descubriu o Ulises no instituto de Monelos da man da poeta
28 abr 2017 . Actualizado a las 06:00 h.Os ollos oceánicos de Luz rompen a barreira do son nas Voces baixas de Manuel Rivas (A Coruña, 1957). «Esa mirada oceánica transmitía respecto. Era moi difícil subtraerse o que dicía», conta o escritor, que foi alumno dela nos 70. No instituto de Monelos, o primeiro mixto de Galicia, «unha especie de Ítaca» que non quedaba lonxe do cine Monelos. Na pantalla, Los chicos con las chicas e «a xente bailando nas butacas», recorda Rivas. Nas aulas recomezaba a Odisea, a viaxe de Ulises, na boca de Luz Pozo. «Cando ela entraba na clase, provocaba unha revolución dos sentidos, pero con certa calma. Era... como se entrase un suceso natural. Non provocaba un desequilibrio que turbase, senón un novo equilibrio. Con ela chegaba unha estación nova; entraba na clase tranquilamente a primavera», recorda el.
-Foi Luz quen lle descubriu a Ulises?
-Si, foi posiblemente a primeira vez que escoitei falar da Odisea. Para min, cada ano era unha época de aprendizaxe de moita intensidade e asombro, unha descuberta continua. E no instituto de Monelos había unha confluencia de profesorado moi interesante. Por unha parte estaban profesores moi novos, que viñan do 68 en Compostela, e despois a xente, como no caso de Luz, madura, con experiencia, pero tamén, por dicilo dalgún xeito, excéntrica. Aberta, sabia. Era como se andase por alí Steinbeck... [risos]
-De Luz estaba namorado todo o instituto, mesmo os mestres de relixión, escribe en «As voces baixas».
-Si. Era así. Todo o mundo, ata a profesora de francés! A sensación ao ter unha hora de clase con ela era entrar nun especie de «non tempo». Falaba de libros, pero situábate nunha oralidade da humanidade. E tratábate como un ser intelixente, como un igual. Non era mesmo oír falar de Lorca nunha achega un pouco folkie que descubrilo desoutra maneira. Aprendiamos literatura como un presente recordado, era como se nos fixesen un agasallo.
-Como contaxiaba Luz ese fascinio polo Ulises... ou por Góngora?
-A chave era a propia paixón que ela tiña polo que estaba contando.
-Vostede relatou que había poetas que cruzaban Galicia en moto a fin de semana só por vela. E en moto marchou co seu amor un día...
-Si. A moto implica unha viaxe de liberación... Easy rider, non? [risos]
-Ela di que as persoas alegres son, en realidade, as máis tristes. Si?
-Si. É unha alegría non banal, a alegría do skinless, da persoa sen pel, que sente toda a dor do mundo.
-Como ve hoxe a Luz, pasados máis de corenta anos do instituto?
-Vexo aínda beleza, rebeldía e marabilla, máis que os anos. Luz pódelles aos anos. Ela sempre gana tempo.