Vou contarvos unha historia, unha que se repite todos os veráns
21 jul 2022 . Actualizado a las 01:43 h.Soa o teléfono de papá. Ten que marchar. Hai lume.
Pasan as horas e nin unha soa mensaxe. Só vemos como o ceo se enche de fume, a paisaxe se tingue de cinza e cada vez é máis difícil respirar polo cheiro a queimado. Aparece o medo, a impotencia e a intranquilidade.
Xa pasou moito tempo e aínda non hai ningunha mensaxe que poña: «Estou ben, estádevos tranquiliños». Os nervios empezan a aparecer e a preocupación vai en aumento, porque aínda que entendes que ese é o traballo de papá, non podes evitar poñerte nerviosa cada vez que marcha sen saber cando volverá. Faste maior e empezas a ser máis consciente do perigo que ten o traballo de papá. Non podes ver a tele cando saen imaxes de lumes porque algo che rompe no corazón. Non podes ler as novas de última hora dos xornais porque, no fondo, prefires non saber o que está pasando.
Ao final, despois de moito esperar, acaba chegando esa mensaxe. E quedas un pouco máis tranquila.
Papá volve cheirando a ese olor que tes metido dentro dos teus recordos desde que eras pequena, coa funda negra, coas pestanas queimadas das muxicas, coa cara desencaixada pola tristeza e completamente esgotado. Dáche un cariño, vaise duchar, come algo e vai durmir. Antes de que acabe o día volverá marchar, a rutina de cada verán.
O meu papá é bombeiro forestal. E como el, moitas máis persoas que loitan cada día contra o peor e máis feroz dos inimigos: o lume. Ese que aparece de repente para arrasar con todo o que vai atopando sen importarlle nada nin ninguén. Loitan contra el todo o ano, pero o seu labor non se ve e, moitas veces, son eles os que cargan coas críticas ou as culpas do que acontece.
Por moitos helicópteros e avionetas que haxa, seguen sendo as persoas as que fan o traballo duro, as que se enfrontan ás lapas máis temerosas e as que se meten nos sitios máis difíciles.
O destes días está sendo un horror. Arde o noso mundo. Un dos pulmóns de Galiza, O Courel, está quedando completamente esnaquizado, convertido nun puñado de cinzas. Tamén arden Valdeorras, Invernadeiro, Palas de Rei, A Pobra do Brollón, Os Ancares.
Arde o máis valioso, a nosa terra, a nosa vida, as nosas aldeas, as nosas casas, o noso mundo, os nosos recordos e unha parte do noso futuro. Non hai medios abondo para deter esta desgraza porque hai tantos lumes activos que non hai persoal que chegue. As brigadas están desbordadas de traballo, non poden deixar o seu territorio porque tamén está envolto en lume. Os medios aéreos non chegan a todos os lados e as consecuencias son terribles.
Máis de 22.500 hectáreas arderon en menos dunha semana, a calor insoportable destes días, as treboadas que chegaron sen avisar e o aire seco e quente fixeron unha combinación perfecta para que se produza unha das peores vagas de incendios dos últimos anos. Non dan controlado a situación porque as forzas van a menos e non son abondo. Apagan un lume, pero axiña volve prenderse e o pesadelo volve empezar.
Cada ano, a mesma historia. Os mesmos responsables. Non aprendemos dos errores e, así, o único que conseguiremos será acabar con toda a natureza que nos rodea, coas paisaxes dos nosos recordos e cos lugares nos que queremos crear futuro.
Todos somos un pouco culpables. Somos nós os que cambiamos o monte autóctono polos pinos e eucaliptos, somos nós os que abandonamos as hortas e deixamos que se convertan en campos de maleza, somos nós os que descoidamos os pobos e somos nós os que non rozamos o monte que nos rodea.
Como cada verán, miramos ao ceo aferrándonos a que caian esas gotas de choiva que traen consigo esperanza e forza para seguir adiante. Pero non pode ser. A choiva non nos vai salvar sempre. Se os que mandan non fan outro tipo de políticas de prevención, esta historia que vos conto seguirase repetindo cada verán.
Seguiremos escoitando que «para o ano que vén, todo será mellor», sabendo que é outra de tantas promesas falsas.
E a Galiza seguirana queimando. Ou os raios do trono, ou os que prenden lume, ou os que non fan nada para evitar que a historia volva repetirse.
Este verán ten pinta de que será duro. Que haberá moitos días de esperar a que chegue esa mensaxe de «estou ben». Coma sempre. Como cada verán.
Oxalá algún verán puidese non ter medo. Oxalá.
*Artigo publicado en O Ferrado, un proxecto que busca estudar e difundir o pasado de Galicia, así como representar a visión do pobo por parte das novas xeracións