Rompen la tapa de un dolmen y usan de basurero una mámoa en Navia

Suso Varela Pérez
suso varela LUGO / LA VOZ

A FONSAGRADA

Patrimonio dos Ancares denuncia graves daños en restos megalíticos de la comarca

02 jun 2016 . Actualizado a las 21:31 h.

Nuevo ataque al patrimonio lucense el que acaba de denunciar el colectivo Patrimonio dos Ancares y también de nuevo gracias a la colaboración de los vecinos de la comarca. En este caso, como relata el historiador Xabier Moure, iban buscando la agresión a unas mámoas de la conocida como Medorras do Peredelo, situadas en el límite entre los concellos de A Fonsagrada y de Navia de Suarna, y por el camino se encontraron un destrozo aún mayor.

«Fixemos unha parada xunto un dolme que hai na necrópole megalítica da Campa da Pena, coñecido como Dolme de Ferreirúas, situado na aldea de Ferreirúas, parroquia de Cabanela (Navia de Suarna) e nada máis achegarnos puidemos comprobar que a tampa que cubre o dolme fora rota en varias partes, descoñecendo se intencionadamente ou ao pisar sobre a mesma. O certo é que se desprenderon varios anacos da pedra o que aumenta a deterioración que xa viña padecendo».

Se trata, explica Moure, del único dolmen de la comarca donde se aprecia la cámara funeraria «formada por sete chantos (ortostatos) de lousa e cuarcita fincados verticalmente no chan (un deles desprazado da posición orixinal) e tampa cobertoira desprazada do seu lugar, retirada hai moitos anos para buscar ?tesouros?».

La mámoa donde está enclavada esta cámara funeraria tiene unas medidas de 24 metros de diámetro y una altura de dos metros. Dada a conocer por Enrique López Fernández en su Megalitos y mámoas en el Ayuntamiento de Fonsagrada, publicado en el Boletín do Museo Provincial de Lugo en el año 1992, trabajo, explica Moure, que fue presentado y leído en Ourense en 1986, durante la celebración de los actos que tuvieron lugar en un homenaje a Florentino López Cuevillas con motivo del centenario de su nacimiento. «Foi o primeiro enterramento megalítico documentado e estudado da comarca dos Ancares. Forma conxunto con outros seis», explica.

Este dolmen «é, con moito, o enterramento megalítico máis visitado da comarca e atópase sen sinalizar e sen protección», relata el historiador lucense. El próximo fin de semana, desde o Colectivo Patrimonio dos Ancares, procederán a señalizarlo, «advertindo do grave risco que corre».

Una vez que comprobaron este acto vandálico, los integrantes del colectivo ancarino acudieron al lugar donde un vecino les había comentado los daños al patrimonio: las Medorras do Peredelo, una necrópolis neolítica formada por tres enterramientos. «Se xa de por si estas mámoas se atopaban moi alteradas por plantacións de piñeiros, camiños e unha estrada local, agora o lugar utilízase como vertedoiro do lixo». Y es que, como relata Moure, sobre una de las mámoas, «a mellor conservada», tiraron un colchón, y junto a otra «construíron un silo para botar plásticos agrícolas, co que ademais do dano causado aos monumentos, o impacto visual é enorme».

Estas agresiones ya fueron comunicadas por escrito a los concellos de A Fonsagrada y Navia, así como al Servizo do Patrimonio de la Xunta. «Lembremos que a Lei do Patrimonio Cultural obriga aos Concellos a protexer as mámoas», dice Moure, quien además indica que se están realizando plantaciones de pinos cerca de necrópolis, algo que intentarán vigilar.