Crónica Dolores Borrajo recibe mañá a homenaxe dos empresarios do sector, en recoñecemento a unha vida adicada á elaboración de pan nun forno de Barbadás
11 may 2007 . Actualizado a las 07:00 h.Con 94 anos cumpridos, Dolores Borrajo Fernández conserva a lucidez suficiente para repasar toda unha vida de panadeira, actividade á que chegou por tradición familiar e que agora mesmo non ten continuidade en ningún dos seus fillos e netos. O seu nome vai asociado á panadería Picho, en Barbadás, agora noutras mans. Empezou de nena, segundo agora lembra e iso supón que vivíu as penurias da guerra e da posguerra, que tan mala foi unha como a outra. «Non había fariña. Era preciso buscala onde fora, e nós nalgún momento traiámola de estraperlo dende Castro Caldelas ou Xinzo», di, sabendo que o labor inspector que daquela levaba a fiscalía non ten efecto retroactivo. ?o traballo propiamente dito, Dolores vivíu en primeira persoa a evolución deste sector e, por encima de todo, a incorporación das máquinas, que foron sustituíndo maneiras de traballar e deixando un poco máis de marxe para vivir. «Antes, hai que dicilo así, eramos uns escraviños do traballo. Todo se facía a man, absolutamente todo, dende peneirar, amasar, quentar o forno...¿Agora? Estes panadeiros son uns señoritos», di, cando pensa o que foi e o que é o traballo no forno. Coa súa ideade, parece inevitable preguntarlle polo pasado e o presente da materia prima. «Sobre a fariña, eu penso que, cando a había e só nas boas épocas, era mellor a de antes que a de agora», sostén, coa convicción de quen sabe de fariñas, de trigo, de centeo, de millo, todo o que se precisa para elaborar o mellor pan de cada momento. Que cada época ten o seu, e tampouco é doado comparar o pan da época da fame co refinado da actualidade. ?on catro fillos, só un deles, Manolo, seguíu a tradición familiar. Ata a súa aínda recente xubilación. Foi o momento no que Dolores pasou páxina, e deixou para sempre a panadería. Disposición segue a ter, e vontade, pero a idade tampouco perdoa. Agora quédalle tempo para as lembranzas, como cando as súas fillas, con 14 ou 15 años, puxeron por pudor os primeiros pantalóns para poder subir sen problemas as pezas de pan á cima dos autobuses de línea que os levaban á praza de Ourense ou a Celanova. «E o cura veña meterse con elas, mesmo á hora de predicar na misa, cando o único que querían era tapar as pernas, para que non llas miraban mentres estaban arriba». Mari, unha das fillas, coa que agora vive no pobo de Seixalbo, ri co apunte que fai a súa nai.