O bar dos ricos

Francisco Ant. Vidal
Francisco Ant. Vidal LINGUA PROLETARIA

LEIRO

01 abr 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

lingua proletaria francisco ant. vidal

Nunha aldea do concello de Leiro, hai un bar ó que alguén lle chamou o bar dos ricos, porque alí todos beben e só paga un. Non sei se non o dirían por sorna.

O lugar non é máis ca unha taberna de chan térreo, con dous bocois por mesas e unha barra da altura do peito dun home, libre de billas e ameada de vasos, cuncas, xerras e botellas, detrás da que un señor de gardapó azul, que tanto che vende un quilo de fariña como unhas latas de xoubas en escabeche, nos deu a benvida cun movemento de cabeza, pero cando lle pedimos uns viños limitouse a sinalarnos unha xerra que había diante dun grupo de persoas e seguiu co seu labor sen portar por máis. Insistimos, porque pensamos que non nos oíra, e entón, volvendo a sinalarnos a xerra só nos dixo: «Tédelo aí».

Xa podedes imaxinarvos como nos sentimos. Era a primeira vez que un camareiro nos negaba o servizo. Ben, a primeira non, porque non moi lonxe hai unha taberna que foi inmortalizada polos versos de Celso Emilio Ferreiro, onde os seareiros han de servirse do mesmo barril se queren beber, e na Coruña tamén coñezo unha adega onde o mesmo cliente se serve do que quere e logo dille ó taberneiro canto bebeu. Destes locais que se fían dos clientes xa quedan poucos. Pero como aquela era nova para nós, porque ademais, invitábanos a beber do alleo, non sabiamos que facer, ate que un dos presentes se decatou e nos animou a servirnos.

Bebemos case en silencio, e xa para marchar volvemos chamar ó paisano para que cobrase. E nova sorpresa: xa estaba todo pago. Advertímoslle que nós alí eramos novos e descoñecidos, e entón explicounos que o costume era que un pagase unha xerra de viño da que bebían todos, así pois, como xa estaba pagada nós non debiamos nada. Insistimos, evidentemente, e seguiuse negando a cobrar, polo que, para non quedar coma cutres quixemos invitar a outra, e tampouco nos deixaron, porque, segundo dixeron todos, para esa xornada xa estaba o cupo cuberto. Case llo pedimos por favor, facendo gala de bos pagadores e de bos correspondentes, porque nosoutros non volveríamos por alí ata non se sabe cando, pero eles insistiron en que era o costume e lembráronnos o de «tal terra andar tal pan manxar», asegurándonos que aquel seu sistema era o mellor para reforzar a veciñanza e para que ninguén se escapulise ou pedise o viño caro cando é a rolda de outro. E aquí empezamos a conversa sobre os pros e os contras dese negocio, que sempre haberá algún aproveitado que se arrime para beber de balde. «Non, iso non pasa nunca», asegurounos o taberneiro. «Non pasa, pero pode pasar», contrariamos. «Nunca», conviñeron todos os presentes. E aclararon, que pode haber quen tal pretenda algunha vez, e ate pode facelo un día ou dous, pero diso non pasa. «Xa se deu o caso». Abrimos as orellas, porque naquel lugar semiescuro, semellaba que se nos ía revelar algunha desas vinganzas de aldeáns tipo oeste americano. «¿E logo?», preguntamos expectantes. «Porque lle deixaremos de falar, e non hai cousa peor ca que os que están dándoche de beber non che falen».

Mirámonos o meu amigo e máis eu, e comprobando que, como nos falaban, aínda non nos trataban de caloteiros. Así que despois de non sei cantas cuncas, sen pagar un can, despedímonos e prometéronnos que a próxima vez que pasemos por Leiro, deixarannos invitar a unha xerra.