Expoñemos deseguido as datas máis significativas e os trámites, moi resumidos, do asunto do acceso á Illa Pancha polos veciños e visitantes. Non entramos aquí en outras graves irregularidades como é a falla de Estudo de Impacto Ambiental, preceptivo en Rede Natura 2000, a fosa séptica sen resolución dende agosto de 2018, o desdoblamento do proxecto, etc.
Véxanse as datas e os pasos deste proceso:
Decembro de 2103: A Autoridade Portuaria anuncia a posta en marcha do Programa « Faros de España ».
Febreiro de 2014: O proxecto da Illa Pancha chega a Ribadeo pero o Concello non informa ao vecindario.
24 de xullo de 2014 : O Concello informa favorablemente o proxecto pero non informa ao vecindario. Tampouco esixe a entrada libre, que xa era o momento para deixalo claro e non admitir nengún trámite máis sen que esto quedara sentado. Tampouco lle pon pegas ao uso exclusivo da illa para os usuarios dos apartamentos. Este é o primeiro documento do Concello en relación cun proxecto que xa levaba seis meses en Ribadeo
24 de abril de 2015 : O Sr. Alcalde de Ribadeo declara ao diario El País que o proxecto de Fomento é “un premio para Ribadeo” pese a que a porta estará pechada ao público.
30 de abril de 2015: Nace “Por Nuestro Faro” como un grupo de Facebook chegando en poucos días aos 700 afiliados. Recollida de sinaturas contra o proxecto, máis de 2600.
30 de xuño de 2015: Apróbase a concesión pola Autoridade Portuaria por vía directa, ou sexa, sen concurso público. O alcalde non di nada, o Concello non esixe o seu dereito a presentar un proxecto propio nen defende o dereito de outras empresas a concursar. O proxecto xa leva no Concello máis de un ano.
Xullo de 2015: Accións e movilizacións do colectivo Por Nuestro Faro. Manifestos baseados en Non á privatización, acceso libre a Illa Pancha.
Novembro de 2016: O Sr. Alcalde recoñece de palabra por primeira vez que o acceso a Illa Pancha debe ser libre “Esto non Grecia, as illas non se poden privatizar” (menudo desliz).
Decembro de 2017: O Concello concede a licenza de apertura dos apartamentos ca condición de que a porta da illa esteña aberta ao publico, pero este pequeno matiz non se comunica á opinión pública.
Os apartamentos empezan a dar servizo exclusivamente ás persoas que aluguen unha habitación. A porta está pechada e o Concello non se comproba se se cumplen as condicións da licenza, ou sexa, se a porta está aberta ou non.
Xuño de 2018: O Colectivo Por Nuestro Faro solicita o acceso ao expediente do proxecto. O Concello non resposta en dous meses. O colectivo Por Nuestro Faro recurre á Valedora do Pobo Galego esixindo a aplicación da Lei de Transparencia. Os apartamentos levan medio ano funcionando ca porta de acceso pechada ao público e o Concello non o comproba.
Xaneiro de 2019: O colectivo Por Nuestro Faro accede ao expediente despois de seis meses de solicitalo porque a Valedora do Pobo Galego obliga ao Concello a cumplir a lei de transparencia. O colectivo descubre por primeira vez o documento de inspección onde consta que a porta estaba aberta as duas da tarde do día 1 de decembro de 2017 (¡qué casualidade!), o que deu pe a conceder a licencia de apertura.
Abril de 2019: O colectivo Por Nuestro Faro denuncia ao Concello que a porta sigue pechada despois de verificalo repetidamente. O Concello non resposta .
Xuño de 2019: O colectivo denuncia os feitos á Fiscalía de Mondoñedo.
Setembro de 2019: A Fiscalía resposta que a porta debe estar aberta dacordo ca lexislación vixente, pero non é delicto penal e remata a sua actuación. O colectivo publica a resposta da fiscalía. A porta segue pechada.
Outubro de 2019: O Concello comunica á concesionaria que debe manter aberta a porta da illa ao acceso libre da veciñanza e visitantes, e advirtea do posible uso do decreto 144/2016 da Xunta de Galicia que o faculta para suspender a lizenza de actividade por incumplimento das condicións, pero o Concello non aplica nengunha medida eficaz e a porta segue pechada. Neste momento xa van 21 meses cos apartamentos funcionando sen que o Concello tome medidas eficaces para cumplir as condicións da licenza.
Agosto de 2021: A porta de acceso á Illa Pancha ábrese a algunas horas para o acceso á cafetería. O resto do ano segue pechada, con algunha apertura esporádica.
Agosto de 2022: A Autoridade Portuaria esixe a ,apertura parcial da porta da Illa en horarios controlados.
En resumen, o Concello de Ribadeo nunca esixiu a apertura da porta de acceso á Illa Pancha por iniciativa propia. Cando o fixo foi polas denuncias do colectivo Por Nuestro Faro que demostrou a flagrante ilegalidade da situación. Ainda máis, deixou que actividade seguise durante 21 meses sen comprobar o cumprimento da licenza e cando tomou algunha medida foron simples notificacións, pero non se aplicou a lei que esixe o cumplimento das licenzas con peche da actividade en caso de incumprimento grave.