Para exercitar a mente no verán

Juan José Lage / Olalla Sánchez

LA VOZ DE LA ESCUELA

Chega o verán, chegan as vacacións. Chega o tempo de lecer. E chega o tempo de ler. Para moitos, chegou o momento de facer tantas cousas que non se fan en todo o ano, como ir á praia ou á piscina e nadar, andar en bicicleta no lugar de veraneo ou practicar eses xogos para os que os estudos non deixan lugar. É un tempo no que hai tanto tempo que ben se pode seguir a evidente invitación que se tira deste pensamento do ensaísta inglés Joseph Addison: «A lectura é á mente o que o exercicio ao corpo». Porque o verán tamén é tempo de facer as cousas devagar. De coller un libro e lelo sen présa, saboreándoo. E para comezar, aquí tes algunhas suxestións.

19 jun 2019 . Actualizado a las 09:01 h.

QUERO PEIXE!

Áslaug Jónsdóttir. Alvarellos Editora, 2019

Este conto islandés, centrado nunha nena que ten moi claro o que quere e nos seus pais, que despois de moitas voltas e reviravoltas ao fin a comprenden, revela, dun xeito divertido, a incapacidade que amosan ás veces os adultos para escoitar aos máis pequenos. As vivas ilustracións reforzan a emoción da protagonista da historia, creada para interactuar cos máis novos.

Prelectores (a partir de 3 anos)

ANIMALIA (2. BRANCO)

Xosé Tomás. Xerais, 2019

Segunda entrega dun orixinal, divertido e instrutivo proxecto de banda deseñada co que o autor logra que os menores se acheguen á forma de vida dos animais do mundo polar, presentados baixo unha caracterización humorística, mentres os convida a reflexionar sobre a forma de relacionarse con eles ou sobre a propia humanidade como especie. Unha lectura irónica na que cada páxina se presenta como un relato autoconclusivo.

Dende 6 anos (coa axuda dun adulto)

COMO SI FUESE PAPÁ

Daniel Nesquens. SM, 2019

Ilustraciones de Ayesha L. Rubio

El padre de Mateo, de 7 años, está enfermo y no puede acudir al trabajo. Mateo se pone su corbata, coge su cartera y se presenta en la oficina. Es bien acogido y se desenvuelve perfectamente. Lo recoge el director del colegio e incluso tiene un diez en el examen de Matemáticas. Historia creativa, narrada con chispa, mucho ingenio y siempre tono amable y cordial, medio en serio y medio en broma, en el límite de lo irreal. Seguro que los lectores se sentirán cómodos poniéndose en el papel del protagonista.

A partir de 7 años

VIAXEIROS

Xulio Gutiérrez. Kalandraka

Ilustracións de Nicolás Fernández

O sexto título da serie Animais extraordinarios, un proxecto de gran formato nado e feito en Galicia, volve a seducir tanto polo seu contido rigoroso e comprensible para todas as idades como polas súas espectaculares ilustracións naturalistas. O completo libro amosa con gran realismo a experiencia migratoria dunha ducia de especies, dende a carreira temeraria do lemming ata a parsimonia da tartaruga boba. Unha invitación científica de impecable acabado que permite aos lectores acompañar a estes animais nas súas longas e arriscadas viaxes.

A partir de 7 anos

NON TRABES NA LINGUA

Antón Cortizas. Galaxia, 2019

O autor, un dos galegos máis destacados na arte de xuntar letras, xogar coas palabras e afondar nas posibilidades expresivas do idioma, asina este atractivo volume sobre trabalinguas que incorpora tanto algúns do autor coma outros recollidos en distintos concellos ou argallados polo alumnado de quinto de primaria do CEIP Unión Mugardesa a partir de rimas da zona. Un título de espírito lúdico («Se a costa encosta che costa, encosta as costas na costa») que, con páxinas en branco, convida aos nenos a compoñer novos textos mentres lembra a importancia de manter vivo o idioma.

A partir de 8 anos

EL LOBO CON BOTAS

El Hematocrítico. Anaya, 2018

Lobo Feroz le regala a su sobrino, fan de Gato con Botas, unas viejas botas del abuelo que tienen un gran éxito: incluso Caperucita quiere unas. A partir de aquí se hace rico vendiendo objetos relacionados con el Gato, pero desde entonces los niños están obsesionados con las compras, por lo que Lobo Feroz decide invertir en reconstruir el bosque que un gigante había destruido. Con un lenguaje ameno e ilustraciones en color de Alberto Vázquez adaptadas al humor del texto, el consumismo es referente central -«convertir a los niños en máquinas de comprar cosas»- y están presentes asimismo la solidaridad y la protección de la naturaleza.

A partir de 8-9 años

NOVO MUNDO. ISABEL ZENDAL NA EXPEDICIÓN DA VACINA

El Primo Ramón (Borja López Cotelo & María Olmo Béjar). Bululú, 2018

Esta evocadora obra lembra, dende o punto de vista do seu fillo, a historia da galega Isabel Zendal, a enfermeira da expedición que portou a vacina da varíola ás Américas. O entretido relato, asinado polo tándem artístico de dous arquitectos coruñeses, reálzase con coidadas ilustracións que permiten aos pequenos lectores bosquexar como era a cidade herculina a comezos do século XIX.

A partir de 10 anos 

PABLO Y LAS PALOMAS

Marcos Calveiro. Edelvives, 2019

Biografía novelada o andanzas de Picasso con sus amigos por A Coruña, ciudad en la que se instaló en 1891, con 10 años (curioso, travieso, perseverante) tras obtener su padre una plaza como profesor en la Escuela de Bellas Artes, a la que asiste por las tardes y es el benjamín de los alumnos. Fallece su hermana menor de tosferina y a los 13 años hace su primera exposición en una tienda de la calle Real. Los capítulos 1, 6 y 11 son los recuerdos de su infancia ya con 90 años.

Ilustraciones en blanco y negro de María Pascual, apoyando gráficamente algunas secuencias de la historia.

A partir de 12 años 

CUANDO HITLER ROBÓ EL CONEJO ROSA

Judith Kerr. Loqueleo, 2016

Novela semiautobiográfica de la escritora e ilustradora de origen judío (Berlín, 1923?Londres, 2019), hija del poeta y crítico Alfred Kerr y exiliada a Inglaterra tras la subida al poder de Hitler. La familia de Anne huye de Alemania en 1933, cuando ella tiene 9 años y su hermano 12, ante la proximidad de las elecciones que gana el partido nazi, y su conejo de peluche se pierde en Berlín. Es una historia entretenida, con anécdotas curiosas y significativas, contada con ternura, que retrata la psicología de una niña obligada a enfrentarse a un mundo hostil y desconocido. Diálogos muy naturales. Tiene una segunda parte: En la batalla de Inglaterra.

La traducción es de María Luisa Balseiro. Está ilustrado por Adolfo Serra.

A partir de 12 años 

UN MONSTRUO VIENE A VERME

Patrick Ness. Nube de Tinta, 2106

Conor tiene 13 años y vive con su madre, enferma de cáncer terminal, y su abuela. Padece acoso de sus compañeros. Su abuela es una persona distante y con su padre no se relaciona. Un tejo (árbol de los dioses y la muerte) transformado en monstruo se le presenta todas las noches y le dice que le contará tres historias y él le contará la cuarta. Las historias del monstruo tienen relación con las contradicciones humanas. En la tercera, la más real, con la ayuda del monstruo se defiende de su acosador. En la cuarta no es capaz de sujetar a su madre, que cae por un precipicio. «¿Cómo luchar contra tus contradicciones internas?»: asumiendo la verdad, le dice el monstruo.

El tema es el tránsito de la infancia a la madurez. Basada en una idea de Siobhan Dowd, que no pudo finalizarla tras fallecer de cáncer, el prólogo es de J. A. Bayona y la traducción de Carlos Jiménez Arribas. Fue adaptada al cine con el mismo título.

A partir de 12-13 años 

APLICACIÓN INSTANTÁNEA

Carlos Negro. Xerais, 2018

Estaba chamado a marcar un antes e un despois na literatura para mozos, e conseguiuno. Este libro, arriscado pero moi exitoso, logrou este ano que moitos adolescentes se entregasen con entusiasmo á poesía ao verse representados nas voces protagonistas, eses catro avatares irreverentes que, en verso, e tras unha presentación instagrameira, abordan con naturalidade temas como a lingua, os medos da idade ou a violencia contra a muller. Un volume de alta calidade poética vencedor do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil 2018.

Dende 14-15 anos