Elexía de A Coruña

Camilo José Cela ESCRITOR (PADRÓN, 1916-MADRID, 2002) É PREMIO NOBEL DE LITERATURA EN 1989

OPINIÓN

13 may 2018 . Actualizado a las 05:00 h.

O noso home, dunha maneira bastante casual, está acobadado a unha fiestra que da sobre a baía de A Coruña. É xa de noite pechada, cáseque puidera dicirse que a alta noite, e un rumor que acompaña provén da mar. A mar de A Coruña é unha mar de casa, quizais unha mar materna, suavemente entrañable, estrañamente metida debaixo da pel.

Coa borda apoiada sobre o peirao, un mercante español escora coa marea baixa. Entre a fiestra do noso home e, ó lonxe, a praia de Santa Cristina, un mercante arxentino -tódalas luces ó vento- déixase orientar pola brisa fresquiña da noite. Pasa, lento, o vagalume que nace ós ventrudos patachos en cada pau, e fuxe, cáseque veloz, a estreliña que marca o galopar dunha gasolineira.

Había xa anos que o noso home, coma unha gaivota ferida da ala, non recalaba por A Coruña. A vida, esa noria aburrida que endexamais vai por onde quere un, levouno dun lado para outro como o vento ó vilano. Cando o noso home voltou, un pouco pesaroso pola tardanza, puidera ser, notou que lle invadía unha amarga sensación de vellez: nada envellece máis, cando aínda os anos, ben ollado, non son vellos, que o ver ás antigas noivas paseando, un pouco gordiñas xa, cun neno de cada man.

Ollando pola aberta fiestra que da ó mar, o noso home -que no fondo é un sentimental bastante inxenuo, que quixo meter medo e non o conseguiu- deixa que a súa imaxinación, coma un baúl aberto, se derrame igual cas bendicións de Deus.

Polo aire cruzan os acordes dunha orquestra de casino ou de terraza de hotel. Non vai frío nin calor e estase quizais demasiado a gusto, de peitos á fiestra, fumando lentamente un cigarro e coidando con mimo os amables pensamentos que nacen, cando a conciencia está tranquila ou alomenos anestesiada, tralos ollos que ollan -tan só moi de tarde en tarde- para todo o que lles agrada ollar.

As cidades, espléndidas coma unha doncela nadadora, onde o aireciño é tenue e o corpo, cáseque ingrávido, chega a non sentirse, deberán sinalarse nos mapas cunha luceciña verde de precaución.

Doe moito -moi intensamente e durante moito tempo- a amada espina carpetovetónica para que, ás veces, diríase que cáseque inconfesadamente, os homes da dureza, o botixo e o touro -tal o noso home- se adormezan contemplando, ¡con cánta inxenuidade!, unha noite escura sobre o mar, unha moza que corre en bicicleta, unha casada xove que baila a samba ou un balandro que navega, a todo vento, sobre unha borda.

O noso home -que, como tódolos homes, non sabe da misa a metade- está feito un mar de confusións, e a súa conciencia loita e debátese entre o marqués de Sade ou o cabaleiro de Jules de Re, que é a parda meseta onde o belo é atiza-lo lume, ou o señor De Masoch, que durme na beira, na que o fermoso é cobrar compracidamente.

¡Vaia por Deus! Sobre o antepeito dun recanto do peirao -un peirao con recanto e antepeito- outro home olla para a lúa, coma un can docemente histérico.

Hai pescadores de sombras e, ¿como non?, un chorador acordeón. Tódalas gaivotas dormen e ningún bufo está esperto. O redor do heroe sir John Moore as parellas pasean collidas da man silenciosamente. Unha moza da casa de enfronte canta con voz suave e entoada. Sobre tódolos tellados pasea un gato, primo irmán do diaño.

As veces -unha vez cada lustro, por exemplo- ó noso home, que polo común lle gusta chamar ás cousas polo seu nome, agrádalle divagar e perde-lo tempo.

Iso. Perde-lo tempo. Eran xa demasiadas as veces que tivo que saber que o tempo, aínda que, por máis que nos digan endexamais o parece, tamén ten o seu valor, o seu triste valor.

O noso home

-que, como tódolos homes, non sabe da misa a metade- está feito un mar de confusións. Hai pescadores de sombras e, ¿como non?, un chorador acordeón