Coñecín a Domingo Villar xa de grande, cando Leo Caldas degustaba o godello do éxito co Montalbano de Camilleri. Leo era un caso!, un vello coñecido para os lectores, e o seu pai, Domingo, un escritor universal, capaz de mover coma se nada toda a ría de Vigo cara ao centro do mundo real e literario. Tiven a sorte de coñecelo de preto por O último barco, nun café da Alameda de Vigo no que me citou para unha entrevista que alentou Ismael Ramos no 2019. Vin alguén saudando a espaventos tras o cristal do piso superior do Vitruvia, era Domingo! Coñeceume el antes a min que eu a el, que ten sorna. Tiña un don natural, traballado con arte e oficio. Agardaba, pero á vez el ía por diante, era o primeiro en facer o mapa do lugar e da persoa. Co sorriso abría a porta. A súa conversa era un golf paciente no que voaba a retranca. No seu xeito de mirar había intuición, ollo de aguia e información reservada. Recordo que o seu irmán Alfonso apareceu por alí cunha mochila cos seus mapas de personaxes, que agochaban o camiño á illa do tesouro da infancia. O detective que salvou, obra a obra, da morte da rutina as grandezas miúdas da vida (comidas, conversas, viños, contos, tempo cos fillos, os libros, os amigos) fíxome confidente nunha hora. Falamos e falamos, Domingo deixoume preguntarlle ata o último tren (ou o último barco) e, cando iamos rematar, dixo: «E cando falamos do argumento da novela?». Outro día... se lle cadra!
«As Rías Baixas son o meu paraíso perdido, ao que non deixo de volver. Un pouco coma Ulises con Ítaca, eu regreso así, escribindo. É un sempre estar de volta», díxome naquela primeira entrevista, na que revelou que «o segredo dun bo caldo é o mesmo que o dun bo libro: dedicarlle o agarimo e o tempo que precise». Quedoume prendida tamén a súa teima de facer «brindes preventivos pola vida» e a idea de que as cousas non se fan soas, porque, «se as deixas, podrecen».
Indicoume, tras a lección no Vitruvia, un sitio para tomar uns chocos antes de marchar (non era a Taberna Eligio). Fun levada do demo, era máis importante que coller o tren de volta... Unha gaivota comeume o pan, e sentíame fritir como un ovo baixo aquel sol radical de inverno, pero aínda así desexei quedar unha tempada de 800 páxinas en Vigo a tomar a chacota os dramas da vida. Da novela O último barco, unha non marcharía. A ría dos afectos de Domingo é fonda e infinita. A persoa está a altura do xenio, a súa humanidade tamén é un best-seller.
O soño do noso Chandler é ficar nas Cíes. Quero imaxinalo con Camilleri, como imaxinaba el a Leo Caldas con Montalbano, rebaixando con godello o mal de altura.
Nós iremos indo con Caldas polo Vigo distinguido de Domingo, tomando o barco ata Moaña. Polo miradoiro da Mona ata a cova da Contra, seguiremos a pegada do inspector que puxo Galicia, co xogo limpo das palabras escollidas, no centro do mapa. E tomaremos con Estévez, se hai sorte, uns chipiróns afogados e un viño da adega do inesquecible pai de Caldas.