Patrocinado porPatrocinado por

O Incio y Paradela participan en un plan piloto de recuperación de soutos

Francisco Albo
francisco albo MONFORTE / LA VOZ

FORESTAL

Un souto de castaños en la parroquia de San Pedro do Incio, donde se desarrolla el proyecto
Un souto de castaños en la parroquia de San Pedro do Incio, donde se desarrolla el proyecto CARLOS RUEDA

Son los dos primeros concellos lucenses que se suman a la iniciativa

08 dic 2023 . Actualizado a las 12:06 h.

O Incio y Paradela son los dos primeros municipios lucenses que se suman a un plan piloto de la Consellería de Medio Rural que tiene por objetivo favorecer el reaprovechamiento de los bosques de castaños en desuso uniendo a sus propietarios en agrupaciones de gestión conjunta. En el programa participan también los municipios ourensanos de Boborás, Carballeda de Avia y Cenlle.

El alcalde de O Incio, Héctor Corujo, señala que ya trató de poner en marcha una iniciativa relacionada con la recuperación de los soutos tras ganar por primera vez las elecciones municipales, en el 2019. «A miña primeira visita oficial como alcalde foi precisamente para entrevistarme co conselleiro de Medio Rural e ver o que se podía facer neste sentido», explica. «Neste concello temos grandes superficies de soutos tradicionais divididos en moitas pequenas parcelas privadas que na súa maior parte non se traballan nin se aproveitan», añade.

Según apunta el regidor, un estudio realizado sobre fotografías aéreas indica que en el municipio de O Incio hay cerca de 2.000 hectáreas de souto tradicional. «A cifra pode variar, porque hai que comprobar en que estado se encontran hoxe os bosques, pero sen dúbida este concello é un dos que teñen máis superficie de souto en Galicia e talvez só un 2% dos propietarios lles sacan algún proveito», comenta.

Con vistas a la puesta en marcha del plan piloto, en el municipio ya se creó una agrupación de propietarios de parcelas de souto situadas en la parroquia de San Pedro do Incio. «Entre todos os que deron a súa aprobación suman de momento unhas vinte hectáreas, pero a situación está evolucionando con rapidez e se todo vai ben poderíamos chegar a formar unha masa dunhas 200 hectáreas», dice Corujo.

La Consellería de Medio Rural, indica el alcalde, «está estudando fórmulas para que esa superficie de souto se poida xestionar de forma conxunta entre todos os propietarios e para que se poidan aproveitar as zonas que están abandonadas». La Xunta se encargará también de desbrozar y acondicionar los soutos.

Una iniciativa que se suma a la aldea modelo de Trascastro, la primera de la provincia 

La puesta en marcha del plan de recuperación de los soutos, según apunta el alcalde de O Incio, se sumará a otra iniciativa desarrollada en el municipio para aprovechar tierras agrarias en estado de abandono: el de la aldea modelo de Trascastro, que fue la primera en ser declarada en la provincia de Lugo.

El objetivo de este proyecto, que se puso en marcha hace tres años, consiste en aprovechar terrenos que antes estaban cubiertos de maleza para ser aprovechados como zonas de pasto por una explotación de vacas cachenas. Como complemento a la aldea modelo, este año también echó a andar un proyecto de dinamización urbanística de la localidad de Trascastro que dirige la fundación RIA, creada por el prestigioso arquitecto británico David Chipperfield. Los técnicos de esta entidad, dice Héctor Corujo, han estado visitando la aldea durante los últimos meses para preparar futuras actuaciones.

«O novo plan piloto de recuperación dos soutos está na mesma liña que o das aldeas modelo e o dos polígonos agroforestais —comenta el alcalde— porque en todos os casos trátase de favorecer o aproveitamento de terras agrarias abandonadas, e estas actuacións poden complementarse unhas a outras».

Una superficie de 46 hectáreas en el entorno del río Loio que cuenta con el rango de espacio natural de interés local

En el municipio de Paradela ya está creada desde hace algún tiempo una agrupación de propietarios dispuestos a participar en el plan piloto de recuperación de los soutos. «O Concello encargouse de iniciar este proceso, que agora está pilotando a Consellería de Medio Rural, e pretendemos desenvolver o proxecto nunha superficie de 45 hectáreas de souto», dice a este respecto el alcalde José Manuel Mato.

Los bosques que se han incluido en el plan se encuentran al sur del río Loio, en las parroquias de San Mamede y San Martiño de Castro. Según el alcalde, ya dieron su aprobación los propietarios de más del 70% de las parcelas donde está previsto actuar, por lo que se ha superado el mínimo establecido para llevar a cabo el plan. «Os donos dos outros terreos aínda non firmaron porque eses parcelas pertencen en copropiedade a varios herdeiros, como ocorre con moitísima frecuencia en Galicia, e loxicamente hai que contar coa aprobación de todos os donos», explica. «Se non fose por este obstáculo, o proceso estaría aínda máis adiantado e se cadra xa poderíamos ter agora a aprobación para o 90% dos terreos, porque hai persoas que nos dixeron xa terían firmado de boa gana se non fose porque aínda non teñen a conformidade dos copropietarios», agrega.

La Consellería de Medio Rural, señala por otra parte José Manuel Mato, se encargará de desbrozar los terrenos y acondicionar varios caminos tradicionales que discurren por estos soutos y que en gran parte están flanqueados por muros tradicionales de piedra. «Despois haberá que pensar noutras actuacións, como tratar os castiñeiros para protexelos das pragas e incluso en facer novas plantacións», apunta el regidor.

Figura de protección

Mato señala por otra parte que los terrenos donde se desarrollará el proyecto de recuperación de los soutos cuentan con una figura legal de protección, ya que tienen la categoría de espacio natural de interés local —o Enil—, que fue reconocida por la Xunta en el 2012. «O feito de contar con esta figura de protección será un apoio importante para levar adiante este proxecto, porque así resultará máis fácil conseguir axudas oficiais», dice.

En el municipio de Paradela, señala además el alcalde, se pretende llevar a cabo otro proyecto similar, pero en este caso para aprovechar parcelas de viñedo que no se están trabajando en la actualidad. Estas viñas, añade Mato, se encuentran en terrenos en pendiente situados al norte del Loio, en la orilla opuesta del río.