Na época de meus avós non había etiquetas modernas. Non existían palabras que os puxesen nunha cela determinada, illándoos ou acotándoos a diversos ámbitos unicamente. A min, por exemplo, faime moita graza esa xente que di que non é racista e pon a conxunción «pero» deseguido. Todos somos un pouco racistas de maneira nata. Todo aquilo que non coñecemos parécenos estraño, como dicía Umberto Eco. Isto supón unha reacción natural. O que vai contra natura é esa saña, ese rexeitamento que sobrepasa a reacción inicial. Iso é odio e, por desgraza, vivimos rodeados del e máis da xenreira. De xuízos rápidos e opinións predeterminadas. Curiosamente, no Mundial de fútbol estaba nun bar e cando España perdeu contra Marrocos empecei a escoitar un feixe de improperios contra esta nacionalidade. Curioso, cando agora todo o mundo adoece de admiración con Lamine Yamal. Mesma nacionalidade, diferente sentimento. Quizais non todo sexa racismo, senón que hai unha alta dose de aporofobia, xenofobia ou incluso problemas de identidade ou autoestima como individuos e como pobo. Por diferente que teñamos a pel, os ollos, ou o pelo, somos todos iguais. Conformamos a mesma materia que é capaz de idear cousas tremendamente prodixiosas e máis ca ninguén sabemos o que é deixar o noso mundo por outro que xamais vimos, como diría Rosalía de Castro por antonomasia.
Ademais, xa o expuxo Jack o Destripador, por dentro todos somos iguais. Sangue e vísceras. A morte, as debacles da vida, son temas universais que nos afectan a todos, independentemente da cor da camiseta ou da liña imaxinaria á que chamamos fronteira. Somos universos envoltos en pel e ósos que camiñan cos mesmos medos e as mesmas preocupacións.