Non é posible relatar os avatares do renacemento cultural e político de Galicia no século XX, sen facer estensa referencia a Francisco Fernández del Riego, dende os esperanzados anos da república, nos que a súa ricaz oratoria facía vibrar a mocidade galeguista, ata onte mesmo que como director da Fundación Penzol loitaba por conseguir o respecto para a lingua e a cultura galega.
Porque, en efecto, a inmensa actividade de Paco del Riego abrangueu moitos eidos na política e na cultura. Comezou na universidade dos anos trinta e no partido galeguista, seguiu aos poucos de rematar a guerra civil coa reconstrución do galeguismo, logo coa creación da editorial Galaxia e a Fundación Penzol. Ao seu carón estaban Ramón Piñeiro e Xaime Isla. Ambos constituíron un trío concertante sobre o que asentaron os alicerces dun novo rexurdimento. Eran amigos e estaban irmandados coas ideas galeguistas. Aínda que persoas moi diferentes non só esguellaron as fricións que das súas diferencias poderían derivarse, senón que as concertaron de tal xeito que, deviron en sinerxias a prol de Galicia.
De Lourenzá a Vigo, da terra de nacemento á do pasamento, en case cen anos de froitosa vida, nada en Galicia lle foi alleo. Explorouna, amouna e retratouna en fermosos apuntes paisaxísticos que teñen moito de oterianos. No seu amplo labor, unha feraz sementeira de artigos, libros e conferencias, tocou a oratoria, o periodismo, o ensaio, a novela, as memorias,