De «Fulanito tonto» a «No está mal pedir ayuda»: o instituto que cambiou as típicas pintadas no baño por frases antiacoso
EDUCACIÓN
A Anpa do IES Cacheiras de Teo ten como obxectivo lograr o acoso escolar cero no seu centro
20 may 2024 . Actualizado a las 05:00 h.Nos baños do IES de Cacheiras xa non se ven as clásicas pintadas de «Fulanito tonto». No seu lugar, nas paredes poden lerse mensaxes moito máis positivas. «Achégate a quen está só», «Ninguén lle fala, pero eu vouno facer» ou «Non fagas o que non che gustaría que che fixesen a ti», son algunhas das frases que presiden os servizos do centro.
«Nós consideramos que no baño é onde se fai o acoso máis grande, que o bullying sae do baño, dese lugar no que o alumno está só, sen profesores e ás veces sen compañeiros. Por iso nos pareceu un bo lugar para poñer as mensaxes», explica Rosa Arias, tesoureira da ANPA. Foi a asociación de nais e pais a que propuxo a iniciativa ao centro. A idea era facer dos aseos lugares máis amables, repintándoos e eliminando as mensaxes ofensivas, e ir creando conciencia coas frases motivadoras que deseñaron en vinilo e pegaron nos azulexos. «De paso que van ao baño ou lavan as mans, ven esas mensaxes e son ideas que lles van entrando na cabeza. Algo vai quedando, e igual noutro momento, ao ir facer algo que non está ben, sáltalles esa alarma», engade Arias.
«Parece que o que non se nomea, non existe. Por iso é importante nomear, ter esas frases escritas, que as vexan un día tras outro, e de xeito inconsciente rematen por calar. Ou que ao velas poidan pensar: ‘‘Vaia, isto estanllo facendo a Fulanito, ou mo están facendo a min, ou eu o estou facendo», argumenta Lucía Mosquera, presidenta da ANPA. E engade: «Ás veces non somos de todo conscientes de que estamos acosando, ou onde está o límite. Inconscientemente si o percibimos, pero a presión de grupo fainos continuar».
O estudantado ficou sorprendido ao ver as grandes mensaxes de cores por primeira vez: «Vino coas amigas o primeiro día e pensei, que guai. Fanche pensar sobre o que fas ou o que sentes», di Baia, unha alumna de 2.º da ESO. «Non esperaba ir ao baño e ver unha frase dicindo: ‘‘Ríome contigo, nunca de ti''. Algún igual e moi pasota e non lle fan efecto, pero eu creo que si fan reflexionar, pensar que igual ti estás facendo unha broma, pero que chegado un punto pode chegar a molestar bastante», comparte Lidia, de 4.º de secundaria.
Outros colexios e institutos xa se interesaron pola iniciativa, e queren replicala. Dende a ANPA explican que non é demasiado custosa a nivel económico, e tampouco difícil de organizar. Trátase de seleccionar as mensaxes, procurando que sexan sinxelas e fáciles de entender, e encargalas nalgún material adhesivo para logo colocalas nos lugares elixidos, co visto bo da dirección do centro, que en todo momento apoiou esta iniciativa de concienciación.
«A nosa intención é que neste instituto, que ten case 700 alumnos, o acoso escolar sexa cero», din dende a asociación de nais e pais. Por iso, a esta campaña teñen sumado charlas, talleres e ata obras teatrais, coas que queren chegar a toda a comunidade educativa, incluidas as familias.
Apoio á diversidade
Nas paredes do IES Cacheiras non só destacan as frases antiacoso. Noutra iniciativa, tamén sinxela pero de moita utilidade, quixeron incorporar ao centro pictogramas.
«Son dibujitos para que personas que tienen ciertos trastornos, como puede ser gente con TEA, o Asperger, puedan localizar las cosas más facilmente. Pequeñas indicaciones de dónde está orientación o el equipo directivo», explica Yago Alexio.
«Son muy sencillos y baratos de hacer, hasta con una fotocopiadora. Y facilitan la comunicación entre las personas que tienen alguna dificultad cognitiva y el entorno, porque les resulta más fácil visualizar esas ideas. Y eso les da una mayor autonomía en el día a día», completa Francisca Félix, membro de ANPA e da asociación Bolboretea: Familias teenses para a neurodiversidade.