Nos momentos máis escuros da pandemia escoitaba a PJ Harvey. Algo me arrastraba, coma tantas veces, a esa obra mestra de 1995 titulada To Bring You My Love, cargada de simbolismo relixioso, exposta por unha voz que berra no baleiro pola súa salvación. Pelexo agora con lembranzas contraditorias daquel tempo. Volvo a vista atrás e aparécenseme o falecemento de persoas queridas, o desacougo, o illamento, un virus criminal, a imposibilidade de abrazarnos. Pero tamén que entre tanta desgraza habitaba o poder dunha promesa: unha forza comunitaria. Supoño que debo desculparme ante algún xuíz por lembrar sen demasiado horror, mesmo con afectos monásticos, aquela expectativa que se estendía sobre un mundo obrigado a deterse.
Saiamos á fiestra e os semáforos apenas gobernaban o tráfico dos paxaros. Pairaba un suave misticismo sobre silencio do mediodía. Estabamos contendo a respiración coma ninguén lembraba, parados nun gran temporal, así que todo podía coller outro rumbo: quizais un novo humanismo, unha nova ecoloxía, unha nova organización do traballo. Escribe Manuel Darriba en Santa morte: «E a Historia sobrevén: o fume, as distancias / cercando a intimidade, ignorante / de que as alturas liberarán / treboadas de ollos».
Hoxe toca aceptar que queda pouco en min daquela credulidade un tanto anómala, sostida pola voz de PJ Harvey. Este imperio da mentira disfrazada de información, este ascenso do fascismo en Europa e esta normalización do horror bélico obríganme a pensar que a humanidade é unha estafa. En Unha pena en observación, libro abrasador co que un anglicano coma C. S. Lewis se enfronta ao duelo polo pasamento da súa muller, a poeta Joy Gresham, o autor teme chegar á conclusión de estarse enganando respecto a un Deus que non lle ofrece respostas.
Teño sorte. A min, Polly Jean nunca me engana. Chovía en Barcelona cando apareceu cantando Prayer at the Gate no escenario do Primavera Sound, envolta nunha casaca de liño, como acabada de chegar dun ritual vivificador nos bosques fósiles da illa de Purbeck, e coa súa pregaria devolveume os efectos daquel ascetismo ensaiado no centro da pandemia. Ocorríame antes de durmir. A morte multiplicábase polo día, a ansiedade pola noite. Pero había que vivir, había que crer. Daquela púñame en mans dunha deusa de Dorset, miúda e magnética. Esa que clama en The Dancer: «Traede paz ao meu corazón baleiro e escuro».