Alegroume saber que Lara Dopazo Ruibal recibiu o Premio da Crítica de Galicia por Contos gringos (Galaxia), un dos mellores libros que puiden ler en galego nos últimos meses. Trátase dun conxunto de relatos cargados de atmosferas tensas e enrarecidas, moi ben escritos, polos que circulan misteriosas correntes subterráneas. A arte da brevidade sempre é complexa. Obriga a prender unha chama canto antes e a evitar desviacións. Ensinounos Cortázar que o contista nunca ten o tempo por aliado, e que o seu único recurso é o traballo en profundidade, sexa cara a arriba ou cara a abaixo. Tamén que un relato implica estrañamento, urxencia, ambigüidade, tensión, equívocos. Todo iso está na obra de Lara Dopazo. A peza que abre o volume, A casa de bloque vermello, é un fino exemplo desas características que converten os grandes contos da literatura universal en inquietantes campos de minas. Somérxese un nas restricións da lectura breve, deixándose levar pola cadencia de mil treboadas interiores, atento aos golpes na queixada, en excursión polos mundos dislocados de Poe ou Carver, e custa resistirse á autoridade dese fío que turra de nós por territorios imprevisibles. Unha ollada rápida aos clásicos demostra que certa ourivaría expositiva atopou nos límites do relato curto o seu traxe perfecto. Pero agás contadas excepcións, o mercado literario dos nosos días prefire as virtudes da novela, a narración de longo alento, tramas en forma de thriller ou aventuras históricas. Demóstrano cada semana as listas dos libros máis vendidos, onde triunfa o xénero e as súas variedades. O conto, así a todo, e malia non gozar do beneplácito comercial, sobrevive coa vantaxe de non verse tan sometido á vontade das modas. E faino mellor, case sempre, en Latinoamérica. Sostiña Borges que a célebre advertencia de Poe —«todo relato debe escribirse para o derradeiro parágrafo»— sería hoxe unha esaxeración. Pero un exceso que insiste, sen dúbida, na súa singularidade fronte á novela: volvendo a Cortázar, na potencia que debe exhibir para deixarnos fóra de combate nas últimas liñas. Con Piglia aprendemos que os contos nos permiten ver, baixo a superficie opaca da vida, unha verdade secreta. Un lugar recóndito, unha mancha que nos persegue, un misterio sen nomear. Os Contos gringos de Lara Dopazo pasean por esas realidades en sombra. Que a autora o faga co mesmo pulso por moito tempo.