MARINA MAYORAL
30 mar 2002 . Actualizado a las 06:00 h.En tempo de vacacións, sobre todo se veñen chuviosas, moitos pais quéixanse do traballo que supón aguantar ós nenos na casa. Os nenos de hoxe están moito máis espilidos que os de outras épocas e saben moitas máis cousas, non embargante, estes nenos tan desenrolados son incapaces de divertirse sós. Esto sábenno os pais, os educadores e tamén os directores dos programas de televisión para nenos. É moi difícil manter hoxe a atención dun neno de oito a trece anos. Nas clases móvense con mil pretextos: ir ó servicio, afiar un lapis, coller algo que deixaron no peto do anorak... Pero o mesmo ocorre cando están fronte ó televisor: tan pronto decae o nivel de acción, comezan a zapear sen descanso, alternando o cambio de programas con viaxes á nevera, chamadas ó móbil, e fugaces intentos de converter á casa nunha cancha de baloncesto ou campo de futbol: ¿Non podes estar quedo nin media hora?, pregunta unha nai ó borde da desesperación. Parece que non. Aquel neno que pasaba horas ensimesmado nun libro de contos ou cos ollos fixos nas aventuras de Robin Hood ou de Ivanhoe é un espécime en vías de desaparición. Hoxe as películas que lles gustan non teñen diálogos. Nos debuxos animados a penas se fala, ata o punto de que se poden seguir os de calquera cadea estranxeira: todo son ruídos de golpes ou berros inarticulados. E o mesmo se pode dicir dos tebeos. A consecuencia deste predominio da imaxe sobre a palabra é que nas películas antigas, que ós nenos de antes nos entusiasmaban, os nenos de hoxe abúrrense. Non seguen a trama, perden o fío da historia, só se entreteñen nas escenas de acción pura: nas peleas ou nas batallas. E unha porcentaxe moi elevada de nenos é incapaz de facer un resumo do argumento do que acaba de ver. Estes mesmos nenos son os que nunha maquiniña matan douscentos marcianos mentres un adulto a penas se chega ós cincuenta, e ademais saben manexar un ordenador e mandar mensaxes por un móbil, e tamén esquiar, ou patinar, andar en bicicleta, nadar, un pouco de tenis ou de esgrima, un idioma estranxeiro, rudimentos de guitarra, piano, ou flauta... pobres nenos, verdadeiramente saben moitas cousas e teñen un gran número de habilidades adquiridas ó longo das horas do día, ó longo de todo o ano. O que non saben é divertirse sós. Algo esencial Con toda esta actividade eu teño a impresión de que se está perdendo algo que é esencial para o desenrolo posterior do ser humano: o mundo máxico da infancia. Ese mundo ó que Rilke dicía que había que volver para poder escribir, o mundo recuperado por Marcel Proust co sabor dunha magdalena, o desván dos soños de Ana María Matute, o «cuarto de atrás» de Carmen Martín Gaite... un mundo de fantasías, de medos, de incertidumes, de soedade, de misterio; o mundo onde agroma a creación artística e no que unha caixa de cartón baleira era un barco que arrostaba ás máis perigosas tempestades e un libro nos facía vivir as vidas de personaxes cos que compartiamos alegrías e bágoas. Esa inquietude dos nenos de hoxe, esa actividade constante, esa necesidade de ser pasivamente entretidos, ese gusto prematuro por programas de adultos, é un síntoma de perda do mundo propio da infancia. Prescindir dese mundo é pecharlle as portas á fantasía, ós soños, ó misterio da existencia. ¿Que estamos facendo mal para que os nenos perdan ese tesouro?