Justo Beramendi no noso Olimpo
OPINIÓN
De súpeto, coa súa reserva característica. O profesor Justo Beramendi marchou sen despedirse, sempre atento a non chamar a atención, a non molestar. Cando La Voz de Galicia nos anunciou a mala nova aínda non amañecera e, pouco a pouco, a xente do Padroado do Museo do Pobo Galego foi acordando conmocionada.
Deixounos o noso patrucio, o derradeiro ideólogo daquela ilusión que, tras longa xestación, agromou arredor dunha ben provista mesa nas postremeiras do inverno de 1975. Non chegou a celebrar o 50 aniversario, pero si acadou a ver como aquel impulso xerminal se converteu nunha realidade sólida que case nos sobrepasa. Cando, no 2019, recibiu o premio Fernández Latorre no nome da nosa institución explicaba que a entidade, «nada da sociedade civil en plena Transición, nin existiría sen a entrega desinteresada de moitas vontades privadas, nin podería subsistir sen o sostén duns poderes públicos que aportan máis da metade dos seus recursos e dos que, porén, quere manterse independente para continuar fiel ao espírito fundacional, definido polo galeguismo esencial que é denominador común dos seus moi diversos integrantes». Cada día traballamos, desde o voluntariado inicial e agora con Concha Losada como sucesora súa na presidencia do Padroado, para manter a lealdade a aquel espírito, sen deixar de evolucionar ao paso que nos marca a mesma sociedade civil á que nos debemos.
Acadou a inaugurar as primeiras salas da sección de Historia de Galicia, pola que tanto porfiou, pero non verá a apertura da sala da historia contemporánea, que se está a deseñar baixo a súa inspiración pero aínda terá que agardar ao próximo ano. Justo Beramendi, galego por elección, vertebra a historia do Museo do Pobo Galego. Foino todo, fundador, secretario e presidente da xunta reitora e presidente do padroado, posto ao que renunciou voluntariamente en decembro de 2022, considerando que o seu ciclo estaba cumprido. Pero desde a semirreclusión autoimposta pola molesta senectute, a súa figura seguiu sendo un guieiro necesario.
No Museo do Pobo Galego ofrecémoslle, o mellor que soubemos, tributo e gratitude, quizais non tanta como el merecía. Quizais debería facer aquí unha glosa dos seus méritos académicos e científicos, pero nesta hora non son quen. Outras entidades e persoas están máis cualificadas para facer o que é debido. Canto a min, sinto como que perdín un pai intelectual, por veces severo pero afectuoso sempre, ao que tanto lle debo e tan pouco lle retribuín. Creo que moitas persoas, membros do Museo do Pobo Galego e discípulas da súa cátedra, poden sentirse interpeladas por estas palabras.