Poucas veces somos conscientes de cando aprendemos unha palabra. Parece que agroman na cabeza de xeito espontáneo ata que un día saen pola boca para seren usadas nun intre preciso, a palabra exacta. Eu lembro exactamente cando aprendín esa palabra: forestal. Tiña 6 anos, ardía o monte en Quinzán. «Mira, un lume forestal», dixo a miña avoa. «Forestal», desde entón, foi unha desas palabras malditas que ían pegadas a «lume». Para as galegas que tiñamos aldea, o forestal non se refería a un lugar con mesas baixo as árbores para ir merendar ou facer sendeirismo, que entón se dicía «ir andar polo monte». Forestal era só o incendio, iso que só pasaba no tempo da calor e da seca e das tormentas de agosto, ou porque en todas as aldeas había un toliño, un incendiario que igual lle prendía lume ao monte con el dentro, así que entre todos, termaban del.
«Forestal» é, para toda unha xeración, un adxectivo que equivale a desgraza e a perigo, un adxectivo maldito que aprendemos ao mesmo ritmo que a fala e que se fixo tan normal e inevitábel coma a linguaxe. Resumírono ben Os Resentidos en Sitio distinto, esa canción que bailaban coma tolos os adolescentes e que contaba como poucas a nosa identidade autodestrutiva: no inferno forestal non se está tan mal. «E tanto che me ten», engadían, case proféticos.
«Forestal» é, na lingua nai, a palabra que significa un erro, un abandono, un mal que medraba canda nós. Di moito de quen somos a palabra. Non é unha maldición, unha praga ou unha lacra. As galegas e os galegos somos forestais, somos catástrofe anunciada, somos un incendio preparado ao longo dos anos, desde que aprendemos a falar, mentres as pobres e pequenas urbes ateigadas observan como o monte avanza tan descontrolado coma a nosa identidade.