O xoves inauguramos en Lugo a exposición 40 anos de Autonomía de Galicia nas caricaturas de Siro e convidei a María Luísa Maceda, viúva de Celestino Fernández de la Vega. Sabía que con 98 anos sería difícil que asistise, pero asistiu e sentín no peito unha fervenza de emocións.
Empecei a tratar a Celestino no ano 1972 e, se a lectura do seu libro O segredo do humor me deixara impresionado, as primeiras conversas fixéronme comprender que non esaxeraba Ramón Piñeiro cando mo describía como unha das mentes máis analíticas do país e unha das persoas con máis ampla formación cultural. Expúxenlle algunhas dúbidas que a lectura de O segredo do humor me suxerira e, como o diálogo me abrira o apetito de saber, semanas despois fun pasar uns días a Lugo para estar preto del e seguirmos tratando dunha materia que tanta importancia tería na miña vida. O Cilistro —así o chamaba sempre Piñeiro— e María Luísa acolléronme con extraordinaria cordialidade, abríronme a súa casa, regaláronme o seu tempo e con eles volvín sentir a cidade de Lugo —tan próxima a min por lazos familiares— como algo propio e entrañable.
Despois coincidimos en actos da Academia e de Sargadelos, estivo nas miñas exposicións e conferencias en Lugo e nalgunha honroume sendo o meu presentador. Non foi a nosa unha amizade alimentada pola convivencia, pero si firme e permanente ata o seu pasamento en 1986. E, cando no 2002 a Consellería de Cultura quixo dedicarlle un libro da colección A Nosa Memoria e preguntaron a María Luísa quen quería que o escribise, deu o meu nome, e escribino. Naquelas poucas páxinas tentei mostrar o enorme talle intelectual daquel home que en 1957 abraiara a Américo Castro falando de filosofía alemá durante unha andaina polos Ancares con varios amigos galegos. Falei da integridade moral que o levou a comprometerse ao asinar en vida de Franco un documento da Xunta Democrática de Lugo pedindo amnistía para os presos políticos. O escándalo foi tremendo. Celestino era o funcionario de máis categoría no Goberno Civil, e María Luísa, a súa secretaria, polo que os dous foron arredados das súas funcións. Non se arrepentiu porque era home de profundas conviccións, fiel á verdade e incapaz de traizoar o rigor do seu pensamento. E tiña, ademais, o apoio da muller.
Tamén tratei, claro, da alma atormentada de Celestino, quen xa con vinte anos falaba angustiado con Unamuno de suicidarse no río Miño. Fíxoo en marzo de 1986, cando contaba 72.
Eu dediqueilles a el e a Ramón Piñeiro o libro Cervantes e o Quixote. A invención do humorismo, e agora dedícolles esta mostra a Celestino e a María Luísa, que o amou e coidou sempre, cada día.