Négome a chamarlle Halloween, por máis que o termo se coase nas casas. Acepto Samaín, por máis que eu só vivín Santos e Defuntos. Fronte ao balbordo das rúas disfrazadas, Defuntos era tempo de calma. De xuntar flores e poñerlles nome aos silencios, de levar as palabras ao cemiterio. Para os nenos non era triste. Os camposantos tamén poden ser lugar de calma. Eu así sinto os lugares onde repousan os meus avós. Non só hai paz, tamén fermosura.
Dá máis medo ver pola rúa ollos colgando, diademas de coitelos nas cabezas ou zombies paseando. No fondo, son risas de plástico. Mais, pola cativada, accedo a acompañar o paseo de pedir caramelos. Oxalá as lambonadas fosen colares de castañas, ou mellor aínda, conversas na casa familiar, contos do Samaín arredor dun lume novo. Ou vello.
Oxalá non esquecésemos o Día de Santos, esa xornada de caldo quente e lembranzas humildes. Boto de menos xantar todos na casa da miña madriña, o arrecendo da pota a ferver, o seu xeito de falar sobre os mortos, «os nosos», como dicía.
Levaba sempre un ramiño ao neno que lles morrera a uns mestres da escola da aldea. Hai anos que ninguén o visita, pero nós, ela e a cativada da familia, sempre tiñamos unha flor para deixar sobre a súa lápida pequeniña, coma quen deixa unha palabra que non se atreve a dicir.
Oxalá máis flores e menos boureo. Oxalá máis santos e menos demos.
Que o ruído americano non nos faga esquecer o murmurio dos que nos abriron camiño. A morte, cando se lembra con tenrura, tamén celebra a vida.