Esquecera que o Camiño Primitivo entraba en Melide por Compostela, unha aldea gandeira onde o campo se converte en terra chá. O gruñido das porcas semella que están en guerra, aínda que non se ven. Atrás queda Ponte Pedra, logo de abandonar con mágoa o concello de Toques, territorio só coñecido polos paisanos da zona que ben merece unha pisada. O verde das paisaxes e as sementeiras marróns colman de ledicia a vista. O ulido das árbores ao quecer o sol orea os pulmóns. Patricia advirte que aos piñeiros do sur de Galicia entráralles hai anos unha doenza que viña de Portugal que obrigaba a cortalos. O cheiro a vaca é potente por veces. Normal. Somos medio cento de persoas convocadas pola parroquia dos Tilos e don Benjamín.
Hoxe hai ambiente na ruta. Xa no bar de Goriños topamos con outros peregrinos. Convidados por Chicho, algúns tomamos café espallados pola terraza ou arrimados á barra. A min deume galletas Josefa e aloumiños Cristina, a muller dos ollos grandes. Os primeiros quilómetros son de subida. Ricardo e Juan, que deu a súa última clase matemática o véspera, convértense en parella de feito. Bordeamos un senlleiro pico que apunta ao ceo azul mentres imos en fila pola cativa senda. Os muíños de vento xiran con xeito e seducen a Fausto. É o home de Jéssica, que fai o Camiño como un desafío persoal. Son unha parella mexicana que está en España por primeira vez. Unha trintena de andaluces de Jaén, aceituneros altivos, tamén se estrea no itinerario. Nas súas mochilas traen o mar de oliveiras máis grande e o mellor aceite do mundo. Teñen unha Lola no grupo e nós unha Lolita, a muller dos ollos doces.
Hai unha fonte con billa en Vilamor, onde uns e outros nos refrescamos. En Casa Modesto comparto charla con varios Manueles, mentres Uxía serve viños e refrescos. Liñeira di que naceu nunha casa a un quilómetro da taberna. Xa enredei dabondo, así que solto as pernas polas últimas baixadas antes de chegar á localidade do polbo, manxar que máis tarde saborearemos na Garnacha. Na igrexa de San Pedro conflúe o Primitivo co Francés. Polas rúas do centro conviven veciños, peregrinos e moteiros; cada un co seu chupete e a súa leria.
Na sobremesa, Dores nos agasalla cunha folla de pizarra recollida nos elevados camiños de Grandas de Salime e A Fonsagrada, alá onde a xente non sabe de fronteiras. Nos pequenos detalles está a grandeza da vida compartida. Este sábado é o día das cantareiras! Así que Teresa e a mamá de Darío e Martín tocan a pandeireta e animan o canto. Pablo, o neno dos ollos inquedos, sorrí en silencio. Fernando non se atreve co himno do grupo arranxado por José Antonio. Crisóstomo quere arrancarse por fandangos, pero as guitarras quedaron no bus. E o páter ten que misar. Ai, dos que levan na frente unha estrela; ai, dos que levan no bico un cantar.