Antía Yáñez, autora da novela que rescatou a memoria de galegas reais vítimas da violencia machista, volve sorprender coa distopía «Be Water».
03 feb 2022 . Actualizado a las 16:26 h.Be Water, aléntanos revitalizando o slogan Antía Yáñez (Burela, 1991), autora de Senlleiras, nunha nova sorpresa narrativa, unha distopía que nos leva a un futuro subterráneo sen auga para o porvir. Antía está a celebrar o ano Galdós coa lectura de El abuelo, que comparte a súa mesiña de noite con A mí no me iba a pasar, de Laura Feixas, e Spleen en catro tempos, de Arancha Nogueira. A súa literatura non desbota o WhatsApp: «Eu só recibo cartas virtuais. Os nenos escríbenme por Instagram, pregúntame cousas que a min non se me ocorren, como: Ti escribirías un conto dunha idea que che dese un lector?».
-Vén de recibir o Premio Agustín Fernández Paz pola promoción da Igualdade. Como senta a distinción?
-Moi ben!, estou moi contenta porque ten un bo palmarés. Ademais, déronmo en Vilalba, que é de onde é meu pai e os meus avós. E leva o nome dun dos meus escritores favoritos. Redondo.
-Medrou entre os libros de Fernández Paz?
-Recordo que unha vez escollín un dos seus en castelán e cando o rematei decateime de que era un escritor galego. Era Contos por palabras; pensei: «Podes escribir en galego e tradúcenche os libros!».
-Primeiros pasos nas letras?
-Miña nai abriume a colección de Los Cinco e axiña chegou Harry Potter. Regaláronllo á miña irmá e estivo un ano na estantería ata que o collín eu. Estiven convencida de que ía recibir carta de Hogwarts…
-Admite a etiqueta que a sinala como a Enid Blyton galega?
-Baseei O misterio de Portomarín e O misterio do torque de Burela nas aventuras de Blyton, cambiando algunhas cousas que non me gustaban e traéndoas ás vilas da miña infancia. Eu a etiqueta non a oíra, pero é unha responsabilidade. Medrei cos Cinco, rabuñaba porque unha das nenas era parva perdida e a outra, que era guai, valente, a líder, quería ser un neno. E eu pensaba: «Para facer cousas guais teño que ser un neno?» Non, non quería ser un neno, pero quería facer cousas divertidas.
-«Be Water» por que? Ecoloxista e feminista, o seu relato lévanos ao 2483. Cal foi a orixe deste mundo e do título?
-A xente pregúntame: «Pero está escrita en inglés?» Non, é galego! O título partiu directamente do lema. Lin Los juegos del hambre cando tiña máis de 18, e impactáronme, porque eu non lera a novela de Orwell. Tiña gana de escribir a miña propia distopía. Facer un mundo propio era un reto.
-Foi Greta unha inspiración?
-Non, eu escribino en 2017, e daquela Greta estaba na súa casa. Ninguén sabía dela. Creo máis no colectivo que nos actos individuais. Son os actos colectivos os que adoitan cambiar as cousas.
-Como lle xurdiu a idea de recrear a vida en colmeas subterráneas?
-Pregunteime que pasaría se a vida na superficie terrestre non fose viable. Pero, como nunca me atraeron as historias do espazo, non quería saír deste planeta. O que me quedaba era crear algo debaixo da terra, unha sociedade compartimentada nunha colmea.
-A bebida máis perigosa é a auga, advirte. Por que?
-Porque mátate se non a bebes. Case nunca caemos niso… e menos en Galicia.
-Que é o máis senlleiro que está a pasar hoxe nas letras galegas?
-Unha das persoas que asisten a un dos clubs de lectura que estou a dar nas bibliotecas da Coruña díxonos a Emma Pedreira e a min que estaba fascinada coa literatura das mulleres, coa cantidade de mulleres que estaban escribindo con recoñecemento. Creo lembrar que Emma lle dixo que nós sempre estivéramos, pero é agora cando alzamos a voz.
-É unha idea que define «Senlleiras», que racha silencios fronte á violencia. Coa historia de Alda e Alana, que vai pola cuarta edición, fixo da denuncia un «thriller» con historia e paseo pola Coruña.
-Na novela intentei amosar unha vítima tipo. As mulleres son todas diferentes, pero o relato do machismo é sempre o mesmo; o maltrato sempre repite o relato. As noticias que inclúo son reais, e así naceu o fío condutor. Porque, en realidade, Senlleiras saíu dun programa de Cuarto milenio, de Iker Jiménez, que falaba dunha influencer inglesa que sacara unha foto na bañeira e lle saíra por detrás unha man rara, o que fixo que ardesen as redes. Despois apareceu morta e iso deu pé a moitas elucubracións. Pensei que sería interesante empezar unha novela cunha morta, que fose de «por que está morta?». A miña intención non era meter a violencia de xénero, pero xurdíronme as miñas dúbidas sobre a violencia machista, que é algo que aínda hoxe se adoita esconder.
-«Senlleiras» agocha os contos de amor de Emilia Pardo Bazán, que argumentou no XIX que o feminicidio debería reprobarse máis que o homicidio. «El encaje roto», visionario, ten un protagonismo especial. Como chegou a este conto?
-Foi de casualidade, e antes de que editaran o libro de contos El encaje roto (editorial Contraseña). Atopeino nun libro sobre os primeiros relatos sobre violencia de xénero en España. Ler El encaje roto foi deixar de ver en Pardo Bazán a unha señora que escribía afastada da muller. Nela xa estaba a conciencia, a ollada fronte á violencia machista.
