Sepulturero durante 26 años en Ribadeo y ya tiene su lápida preparada con el escudo del Real Madrid grabado

José Francisco Alonso Quelle
josé alonso RIBADEO / LA VOZ

RIBADEO

JOSÉ ALONSO

Gonzalo García Marcos cuenta que solo lloró en un funeral y que evitó un suicidio en Ribadeo, donde tiene su nicho y la lápida ya preparada con el escudo del Real Madrid grabado

03 nov 2023 . Actualizado a las 17:18 h.

Gonzalo García Marcos fue sepulturero municipal -funcionario de carrera- en Ribadeo durante 26 años. De aquella etapa de su vida guarda numerosas anécdotas e historias, de un trabajo que, pese a su íntima relación con la muerte, no le hizo cambiar de opinión en sus convicciones más profundas: «Nunca crin en deus, xa non cría antes, en nada, e tras ser enterrador, moito menos. Vin detalles que, en fin... Vin enterros de pobres e de ricos, e nuns rézase máis que nos outros. Que che vou contar!». Un trabajo al que se fue acomodando, superando temores y prejuicios hasta llegar a mirar con los ojos de la costumbre. No por ello dejó de pasar malos ratos, por ejemplo en los entierros de conocidos y amigos: «É duro, enterrei a moitos da zona vella de Ribadeo», dice, si bien reconoce que solo lloró una vez: «Foi no enterro dunha nena. Impresionoume moitísimo unha caixa branca pequena, porque despois as funerarias xa pararon de traer as caixas brancas. Impresionoume moito».

«Cando entrei aquí nin había auga nin luz. Metíanse para facer as autopsias con lámpadas ou lanternas. Con Eduardo Gutiérrez de alcalde empezáronse a facer melloras, que seguiron co PP. Trouxeron aos irmáns Moreno Ulloa, fixéronse nichos, levantouse o cemiterio particular das monxas e fíxose un civil...»., recuerda. ¿Pero cómo es el trabajo de enterrador? «Moi doado», responde automáticamente. ¿Y se le acaba cogiendo cariño: «Cariño non. O que diga que llo colle é un sen sentido. Outra cousa é que sexas un profesional e fagas ben o teu traballo. Eu estaba todo o día metido no cemiterio: a xornada laboral era de nove a unha, e de tres a seis da tarde no inverno, e en verán de nove a unha e de cinco a oito. Pasaba o día aquí e coidaba todo».

«As primeiras veces é moi duro. O primeiro enterro fíxeno o 11 de xaneiro de 1988. Era ao anoitecer, a xente marchouse e eu acabei ao día seguinte. Despois si que lle fun collendo o xeito. E ao final, xa non tiña problema algún. Se hai que durmir enriba dunha tumba, o fago sen problema», explica.

Cuenta Gonzalo García Marcos historias de tumbas sin nombre, de nichos que eran abiertos y estaban repletos de huesos, y también un caso, solo uno, de encontrar restos humanos en una sepultura que debía estar vacía. Le ocurrió en el cementerio de una parroquia ribadense: «Era un nicho que se comprara de segunda man».

También tiene opinión sobre la incineración: «Era o que se tiña que facer sempre. Se ao pasar de cinco anos sacas restos, a maioría van no serrín das caixas. Se pasas de aí para arriba todo é serrín. Por hixiene, incineración, sen dúbida».

Entre los entierros que participó recuerda por diferentes circunstancias el del ex presidente del Gobierno, Leopoldo Calvo -Sotelo; el del dramaturgo Daniel Cortezón, y el del polígrafo y poeta ribadense Dionisio Gamallo Fierros, con quien tenía una estrecha amistad, «é algún máis, de xente que coñecía, amigos, que enterrei. Así é a vida».

«As autopsias si que me amolaban bastante, porque había que colaborar. Pero co tempo e coa práctica ías acostumándote. E estou moi satisfeito de haberlle salvado a vida a unha muller. Era unha señora de fóra, tiña problemas e cortou as venas, aquí, na porta do cemiterio. Tiña un chándal azul e vin que se desangraba, avisei, veu a policía e a ambulancia e xa a levaron para Lugo», recuerda.

JOSÉ ALONSO

Ya tiene su nicho preparado, con una lápida en la que ordenó grabar el escudo del Real Madrid

Aficionado del Real Madrid, Gonzalo García Marcos muestra con evidente orgullo el nicho que tiene preparado para depositar sus cenizas. En la lápida luce el escudo grabado del Real Madrid, para añadirle su nombre. Con buen humor, agnóstico confeso, García Marcos señala mientras golpea con la palma de la mano el escudo: «Este é o meu deus». Su experiencia laboral le permite, probablemente, ver la muerte de una forma diferente.

«O maior susto foi ao ver a carón dunha lápida coa foto do defunto a un home igual: era o seu xemelgo»

En su paseo por el cementerio de Ribadeo, Gonzalo García Marcos se detiene ante una sepultura, en cuya lápida figura la foto de un hombre. Y cuenta. «Aquí levei o maior susto. Estaba amañando neste nicho e mirei para arriba e vin a un home que era igual, igual, que o da fotografía. Menudo susto levei! Non caín para atrás de milagre, porque eran idénticos. Despois, resultou que era un irmán xemelgo do defunto, que enterrara tres ou catro días antes. Pero era igual, igualiño», cuenta con una sonrisa.

Dice García Marcos que, por su experiencia, también colaboró en el diseño de lápidas. Ojea el cementerio y apunta: «É bonito», y advierte de algunos problemas estructurales, en la capilla donde reposan los restos de los hermanos Moreno Ulloa.