A profesora Elvira fidalgo sentou no 1993 que en galego hai un cento de xeitos diferentes de falar deste fenómeno atmosférico
11 ago 2019 . Actualizado a las 05:00 h.O Dicionario da Real Academia Galega, aséptico, define chuvia como «auga que cae das nubes en forma de pingas». Despois desta semana de agosto, eu cambiaría esa entrada. En puridade, nunca chove en Galicia; xamais hai propiamente chuvia, senón algún dos cen, máis ou menos, xeitos de chover. No 1993 a profesora Elvira Fidalgo sentou que en galego hai unhas cen palabras diferentes para dicir choiva. Pode ser que non atine, porque hai que ser precisos e unha cousa non ten que ver coa outra. Tamén os profesores González González e Varela Vázquez publicaron no 2002 un estudio filolóxico sobre o orballo e as súas denominacións. Pode ser que acerten, que incluso haxa moitos modos de orballar, que non vén sendo chover. Así que falando con propiedade, estes pasados días non choveu. Ca!. Moitos engurraron o fociño cando, hora tras hora, viron como os ansiados días de sol e praia que pretendían topar nas Rías Baixas no cénit das súas vacacións, fuxían. Pois non choveu: Unhas veces orballou, outras barbuñou e outras caeu a dioladar, que é como se di en San Vicente a Deus dar augas. Pasou de todo, foi unha lección práctica de lingua e de meteoroloxía e non houbo tempo para aburrirse: un intre brétema, outro poalla, noutro momento unha zarracina, e así, entre néboas e chuvieiras, foi indo esta semana, sen esa monotonía que se apoñía á choiva. Teriamos que reler á nosa Rosalía cando cantaba «como chove miudiño, como miudiño chove», porque estaba a falar dun tipo concreto de choiva. Federico García Lorca, andaluz, menos sabedor disto, cando escribiu en galego, coa axuda de Guerra da Cal, non discernía ben «Chove en Santiago, meu doce amor. Camelia branca do ar, brila entebrecida ó sol. Chove en Santiago, na noite escura». Juan Ramón Jiménez, para quen todo debía ser chuvia, fermosamente, dicía: «¡Oh la lluvia sobre el campo verde! ¡Qué paz! En el aire, vienen aromas mojados de violetas otoñales». Sen embargo, Fernando Pessoa xa parece referirse a un xeito especial, como o noso poallar, ou non?: «Chove. Há silêncio, porque a mesma chuva não faz ruído senão com sossego. (…) Tão calma é a chuva que se solta no ar, que parece que não é chuva, mas um sussurrar.». A realidade é que os mil modos de chover en Galicia van moldeándonos, como dixo Manuel María: «Chove seguido e mainamente sobre min. O meu corpo recibe a auga, submiso e agradecido, como un don benfeitor e fecundante. Semello un penedo ergueito: a choiva vaime traballando, luíndo, facendo florecer na miña pel paleiros e couselos». Seguramente estes visitantes estivais que engurraron o fociño non leron ao poeta da Terra Cha e seguen a asociar chuvia con aquel castelán verso de Machado «Monotonía de lluvia tras los cristales». Don Antonio non era galego e, de seguro, non tivo ocasión de percibir a variedade e a diversión da choiva.