«No solitario camiño cara á fonte de Novelle, reinaba un silencio tan fondo que semellaba falar»
11 sep 2022 . Actualizado a las 05:00 h.Despois de ver como o lume arrasara a cara sur da Serra da Barbanza, desde Cubelo ata Oleiros, pasando por enriba da Curota, e logo de ter lambido as beiras de aldeas coma Pomar do Río, Mosquete, Escobias, Piñeiro, Montaña e Montañó, ocorréuseche vagar polos montes debaixo dos cales se cobixan as casas da vosa aldea. No solitario camiño cara á fonte de Novelle, reinaba un silencio tan fondo que semellaba falar. Volviches para atrás e ficaches diante do muro do que antigamente era o agro dos Carreró. Ascendiches a costa para o pirouco pequeno do monte e logo andaches até o barranco das Estrujas, preto do camiño que corre parello co agro de Pizjuán e se dirixe a Brión, pasando por diante da trasteira da horta dos Peludos.
Para esa paraxe, así como para o mar de Arousa, mirabades cando vos empolicabades ao alto do agriño da vella Carmona, espazo hogano ateigado de piñeiros, que impiden ter aquela antiga visión da contorna. Foi nese instante cando sentiches a mesma soidade que experimentaras por vez primeira naquel afastado día no que a neve cubría o couto, así coma tamén o campiño que se espallaba diante do piñeiral dos Segade. Entón, como agora, estabas só e ías para a escola. Levabas colgando da cabeza un saco cun pico na parte cosida, que túa nai che preparara para non te mollares. E coma naquela antiga xornada, cando percibías a luz fuxidía das horas da mañá, arestora contemplas como lentamente foxen os días deste agosto un pouco estraño.
O oitavo mes do calendario arrancou cun forte e persistente vento do nordés. Viña preñado dun mal augurio, que de ameaza pasou a feito real. Meditaches sobre esa nefasta premonición. Mesmo lembraches que uns días atrás soñaras cos amados chans do corazón da serra, onde acostuma a pacer o gando silvestre. Dentro do soño viches unha manda de cabalos galopando contra do vento sobre unha chaira de toxos secos e xeixos escuros. Coas crinas tesas, faíscas nos ollos e escuma nos buratos dos fociños, os animais de salvaxe beleza escapaban da morte que latexaba no aire que sopraba cara ao sur. Pasaron o Iroite e chegaron rebentados ás ladeiras que miran para Noia e Lousame e para a depresión de Casamea, que canaliza a auga para a fervenza de Cadarnoxo, que súa para alcanzar a conca do fondo do barranco.
Tamén viches no soño o mar da outra cara da montaña. Escoitaches o bater das ondas contra dos baixos de Basoñas e contra dos escuros acantilados de Baroña. E logo recordaches que se explicou que o lume arrincou a súa carreira de morte e destrución logo de escapar unha endemoñada charamusca por unha cheminea, coma no tempo das borralleiras, onde, na vosa infancia de rabaños de ovellas e vacas, dormitaban os gatos nas tardes de inverno.
A tarde na que visitaches as desbastadas paraxes queimadas, escoitaches chorar, o lamento, en silencio das rochas carbonizadas, e só notaches a presenza dun paxaro, un merlo que se agochou debaixo da ponte do Río do Tronco, avergoñado tras albiscar a túa figura, a túa sombra. Esa tarde de cemiterio de pedras e cinza, meditaches sobre o lume.
O lume que ti lembras era amigo. O seu recendo a leña recórdanos que nos xuntabamos ao seu redor para falar, para escoitar, para dialogar, para quedarnos mudos e enfeitizados diante das súas filigranas (o xogo das chamas, subindo, baixando). Este lume de agora amosounos a outra faciana: o horror, o reverso daquela outra beleza. O arrecendo da leña levabámolo impregnado na roupa e no pelo cando iamos á escola, ás vellas escolas. Os estralos das árbores e arbustos dos terribles días vividos en agosto aínda perturban os nosos soños, atorméntannos. Talvez deixaremos atrás axiña ese pesadelo, pero quizais nunca debamos esquecer que ese non é lume amigo, o lume amigo é aqueloutro, o que nos quentaba nas longas e frías noites de inverno.