Antes á costa galega os bichos máis grandes que varaban eran as baleas e a xente facíalles coplas que duraban xeracións; agora, de cando en vez, tamén nos aparecen, como cachalotes un tanto espectrais, submarinos low cost e planeadoras high cost.
Son as testemuñas dun mundo que segue aí, pero que aprendeu a facerse invisible. Un submarino aboiado é un indicador claro da existencia dunha rede loxística de apoio en terra a estas operacións. Imposible que todo o que precisa, e todo o que produce economicamente esa rede, non acabe capilarizándose no resto da sociedade. Se cadra preferimos non pensar moito niso.
Nos anos 80 era distinto, e creo que todos temos claro por que. Aquela xeración de narcos non entendeu ben como funcionaba o novo mundo. Apadriñaban equipos de fútbol, construían grandes chalés, mercaban coches de gama alta, sementaban con billetes pubs e restaurantes.
O Estado, precisado de credibilidade en Europa, non podía tolerar un far west interior e, á súa ostentación de novo rico, respondeu tamén ostentando, con operacións mediáticas con nomes de marisco. Todo o mundo acabou por aprender as novas regras, e da sesión vermú dos 80 a plena luz pasamos a un misterioso baile de máscaras.
O mar, que é o único ser que di sempre a verdade, avísanos de cando en vez de que unha significativa parte daquel entramado perigoso segue alí. Aprendeu a mimetizarse no contorno e cambiou as mariscadas por batidos detox e healthies, ou móbiles de alta gama. Ata non sei que será peor.