Unha tropa de ovellas cos seus pequenos años ao lado afeitan a herba dos prados na beira do río Breiro. Entras no Louriño. Abandono e ruínas nun silencio de pedra. Húmida musicalidade no campo de Rebelar, diante da fonte que alimenta o lavadoiro. Din os amantes do sonoro que a música detén o tempo: foxe dos reloxos e agóchase nas veas, onde tamén brincaba o «duende» de Lorca. Soan tensadas cordas de guitarras entre os salgueiros, bieiteiros e ameneiros nas marxes do leito fluvial. Sae música pola cancela do atardecer. Lembrades, vellos compañeiros, cando as nosas nais ou irmás cantaban nanas aos seus fillos e fillas para que durmisen?
Xa era media tarde cando penetrabas no estreito vieiro do piñeiral da Cova da Silva. De súpeto, activouse a túa memoria. Rememoras o son de A Forest, unha misteriosa, enigmática, canción do grupo The Cure. Aparecéuseche logo unha visión que xurdiu da nova edición de Música de Cámara. Adiviñaches entre as sombras das árbores unha estampa: James Joyce. O escritor dublinés aparece inclinado sobre as teclas dun vello piano. Canta e interpreta antigas baladas irlandesas para a súa filla pequecha, Lucía. Esfórzase por retela na vida, para evitar que rode polo barranco abaixo do abismo da loucura. Relembras máis tarde que un amigo un día vos dixo: «Cantar acompaña porque ao facelo conxuramos o temor a ficar sós e á vez lle damos o paso ao coro de voces que atesouramos nas nosas cabezas», tamén nas nosas memorias. Cantamos para descansar das preocupacións de todos os días, para suavizar a crueza e rudeza do traballo, a dureza da existencia, comenta unha das voces dese coro.
Baixo o rumor dun afastado fondo, outra voz vén e rumoréache nunha das orellas que un murmurio semellante ao que fas referencia latexa entre as frondosas follas de Pedro Páramo, a monumental obra do mexicano Juan Rulfo: un rumor que de súpeto xorde da terra e ao mesmo tempo se apaga lentamente, o murmurio dun vento exterior que irrompe no pazo de inverno onde habitamos aletargados, coma as cobras até a chegada da primavera. Alí escoitamos os acordes das horas, dos días, das noites, para poder vivir o que non podemos pensar.
Sentes no medio das sombras das árbores unha terceira e suave voz que che explica: hai oídos que che negan a escoita. Ollos que non te miran ou te desprezan. Linguas que te menosprezan. Miradas que se burlan, mentres avanzas polo camiño. Ollos que se mofan de vós cando cae a tarde sobre os viñedos esfolados. Non te inquietes, tranquilízate, recoméndache outra das voces. A música sempre retorna para facer audible o tempo, para amosarnos a forma da súa materia prima. «Coma a poesía, a música é a substancia sonora de calquera accidente: apurar a dor de existir até facelo son, até facelo canto», insiste o mesmo amigo de antes.
Andas por enriba das mimosas do Souto, entre os eucaliptos e piñeirais, sobre os pedregosos e outos pedrolos dos Miñotos, arrodeados de ásperos toxos. Chegaches até aquí en absoluto silencio. Tal coma se entra nun libro de poesía ou nun bosque: o bosque coma un fogar misterioso, alí onde a escoita é fundamental. O bosque e a música coma reserva apache, para soportar o «urbano», mesmo o insoportable becho que un é. Dentro dese universo, é coma se estiveses vivindo nunha cabana. Nas cabanas do medo, coma aquela que, lembrades vellos camaradas?, ergueramos entre as mimosas por enriba da horta dos Carpiño, onde nos agochabamos de rapaces nos atardeceres? Mais agora, amigos da infancia, levantámolas dentro dos nosos peitos e están ateigadas de pantasmas enfurruñadas. Mais tamén poboadas de cancións de todos os estilos, desbordando musicalidade, música que recolle o agudo e ferido ouleo do vento, dun acontecemento, coma dun milagre que vibra e latexa por debaixo da costra das nosas vivencias cotiás.