Baixaba o vento polas paredes enfeluxadas da cheminea ata a fogueira de leña que ardía sobre a pedra da centenaria lareira. O vello adormecía diante das chamas e entre as sombras da penumbra da antiga cociña. Tiña os ollos pechos. E dentro deles estaba vendo como transitaba unha procesión de escenas, de gastadas fotografías da súa longa e ruda vida. Mais, de súpeto, espertou. Foi no intre en que se miraba, sendo aínda un mozo novo, saíndo da casa dos seus pais para ir visitar á súa pomba silvestre. Entón púxose serio coma un vello lobo solitario. Relembrou. E recreouse naquel cicento e afastado anoitecer invernal.
Aquel memorable xoves do mes de febreiro, cando as ás da ave nocturna se abatían lentamente sobre o lugar do Espiño, tremía a auga na pía onde abeberaba o gando antes de retirarse para a mornura da corte, para durmir ao quente. Era día de mocear. Veuse saíndo da rústica vivenda de pedra. E logo mirando cara ao ceo, onde xa lucían as estrelas, e arrincando pola corredoira Cega arriba dando grandes zancadas. E despois máis adiante na parte traseira da horta de Antonio o Cadete. Fronte da capela do santo Sanmartiño ascendeu para as viñas de Lara polo camiño de Trevonzos. Detívose na entrada da aldea veciña, ao pé da fonte e debaixo da escura enramada dos vellos chopos que a agarimaban.
Un pouco máis arriba da casa que moitos anos máis tarde se convertería na da familia Borobó, xirou á dereita e penetrou nun bosque que aínda desemboca no remoto e recollido val de Fontán. Alá tomou a senda de carros que o guiaba cara a Reboredo, onde estaba o fogar da súa namorada. Pero antes de chegar parou en Cubeliño. Diante do cruceiro con capela envolto nun silencio de cemiterio, repasou as cousas importantes que lle tiña que contar á súa moza Estrela. Máis tarde, logo de estar con ela un par de horas, o home de discreto sorriso labrego regresou pola sinuosa estrada de Cespón-Abanqueiro. Despois de deixar atrás Quinteiro alcanzou a longa recta da Agra de Ferreiros e só parou fronte da horta dos Lavandeira, para saudar aos que agardaban pola fariñada do muíño do Rego, cuxa moa se movía ao ritmo da auga que brincaba pola empinada costa abaixo de Trevonzos.
Un cento de metros máis adiante, torceu polo vieiro paralelo ao regato que nacía na fonte das Certaíñas e cando chegou ás inmediacións do adro da capela do santo Sanmartiño descansou. Sacou un cigarro. Acendeuno e no profundo silencio da fría noite escoitou o gorgolexo da fontenla. Desde alí tamén ouvía o rumor do mar contra das rochas do litoral de Agüeiros aló no fondo. Ao acabar de fumar, deixou atrás as sombras dos loureiros que apuntalaban o muro da horta do Cadete e, xa preto da casa dos España, dobrou pola corredoira Cega e chantouse diante da casa do Espiño. Ollou cara ao ceo e oroulle agradecido ás estrelas deste xeito: «Se Deus o permite, Estreliña virá vivir para esta nosa casa na vindeira primavera. Amén».
Foi nese mesmo intre cando o vello, viúvo desde había xa uns cantos anos, abriu os ollos. E entón recordou e repasou de novo aquela afastada noite en que estalaban as estrelas no firmamento coma as piñas nos piñeirais nos ardentes días do verán. E lembrou que, despois de lavar os zocos na auga da pía, entrou descalzo na casa e dirixiuse á cociña. Alumeaban os tizóns na lareira, coma se os estivese vendo arestora. Esas mesmas ascuas que naquel tempo alimentaban os soños da súa mocidade nutren neste preciso instante os recordos que sosteñen a súa vellez. E logo pensou que tiña que estar agradecido: respiraba e estaba ben. Sentía nostalxia da súa dona, pero estaba san e contento cos seus soños, antigos coma os do viño vello, que toma o seu mellor sabor despois de desperezarse dentro dos barrís. Colleu aire, ergueuse e foise para a cama, para soñar e para dar descanso aos moitos anos dos seus gastados ósos.