Belém Tajes | Sobre mapas e música

Cando era pequena tiña certa obsesión cos mapas, cos mapas do tesouro, claro, e unha vez na feira do libro da Coruña, compramos unha escolma enorme sobre mapas antigos do mundo. Aínda lembro como arrecendía ese libro, e estará nalgún lugar da biblioteca da casa. Contiña fotografías e réplicas de mapas de todas as épocas, e pasei horas contemplando esas fotografías, incluso debuxando os meus propios mapas inventados. O meu soño era ser capaz de debuxar un mapa tan perfecto que alguén o confundira cun mapa histórico. Ata aí quería levar o meu engano… Si, xa sei que estades pensando… eu era unha nena bastante «friki», pero finalmente, nunca cheguei a perfeccionar tanto o meu debuxo técnico…

Máis tarde, sen querer, atopei o libro de José Baña Heim, Costa de la Muerte, historia y anecdotario de sus naufragios. Un libro no que o mestre Baña, natural de Camelle, axudado polos seus alumnos, recompilou e localizou as historias dos naufraxios que se sucederon entre Corme e Fisterra, portas da verdadeira Costa da Morte. Obviamente quedei prendada de todos eses debuxos, mapas e historias que ocorreran tan preto da miña casa. Mesmo houbo un par de veráns nos que en canto poñía o pé en Arou, marchaba correndo a buscar entre as pedras da marea devalada algunha pista de todas aquelas historias. Imaxinaba que despois dun par de días de «marexada e forte marexada», que diría Pemán, o mar traería algún anaquiño dun barco ou mesmo, por que non, unha botella cun mapa dentro, e iso xa era a fantasía máxima.

Así fun construíndo a idea de que os mapas cambian as vidas. De que se chegaba a ti o mapa adecuado, só era cuestión de interpretar ben os seus símbolos para conseguir o teu obxectivo.

E quen sabe, detrás dun mapa, tamén podería haber un tesouro.

Cando empecei a pensar en gravar as miñas propias cancións, comecei tamén unha busca, unha viaxe. Comecei a preguntarme por que decidín ser música, por que cantar me produce alegría, de onde vén todo iso? Dalgunha maneira, todas estas preguntas, foron a escusa para reconstruír o meu camiño, o meu propio mapa.

Se algo bo teñen os mapas é que son de dobre sentido, poden levarte aos sitios, e tamén mostrar o lugar desde o que partes. Eu veño dunha familia viaxeira, son neta da emigración, e por cousas da emigración, acabei por nacer na fermosa cidade de Bos Aires, onde vivín os meus primeiros seis anos. Toda esa alegría que me produce cantar, vén de ter escoitado cantar a moita xente na miña primeira infancia alí. Dicía o poeta austríaco Rainer M.Rilke que «a verdadeira patria do home [e da muller] é a infancia». Así que este primeiro disco tiña que falar sobre os lugares de onde eu veño, tiña que chamarse así, Un Mapa.

Abre o meu mapa, unha peza moi curtiña reharmonizada polo xenial pianista Abe Rábade. Nela, unha Belém de tres ou catro anos está cantando unha canción infantil. Era unha gravación en casete que faciamos para mandarlla aos meus avós de Arou, así, desta maneira, quedan retratados os dous lugares onde me criei. Tirando polo fío de Bos Aires, acabei por escribir para este disco e en plena pandemia, un tango e unha chacarera, que son dous estilos musicais moi populares na Arxentina. O tango que compuxen chámase Fracaso, e fala dunha historia de amor truncada polas complicacións de comunicarse coa máscara anticovid. Facendo un inciso, e tendo sempre presente a Costa da Morte, gústame a peculiaridade da palabra «tango», que en Arou se pronuncia «tanco», e en Camelle, separados por un quilómetro e medio, «tanjo».

Quixen incluír tamén neste pequeno disco, a primeira canción que escribín en castelán Pájaro Negro, e na que puidemos contar co xenial actor Xosé A. Touriñán para gravar despois o videoclip. Tamén colaboran neste mapa, as magníficas pandeireteiras Lilaina, voces habituais do proxecto Baiuca, e fecha o disco outra colaboración coa banda de metais Bicoia. O último tema, Pochoclo, está dedicado a alguén que xa non está, pero que seguirá formando parte da miña vida sempre, ese misterio de como as ausencias se converten en presenza.

Podedes escoitar o meu disco Un Mapa en calquera plataforma dixital, pero se o mercades en formato físico, tendes que saber que volo entrego en forma de botelliña de cristal, tal e como eu quería atopar eses mapas do tesouro cando baixaba á area de Arou ca marea devalada.

---

---

---