En primeira persoa | Escribe Rosalía Morlán | O mar que me quitou o alento, ao que escoitei berrar, foi o mar de Muxía e Fisterra
24 nov 2024 . Actualizado a las 05:00 h.Nacín nunha aldea de cinco casas á que se chegaba por unha corredoira fonda e longa. A miña aldea ten algo especial, estrelas de azucre e unha lúa de cristal. Ten un muíño de pedra que rula ao compás, un vento que canta en vez de zoar, palleiros de ouro e regatos de sal. A miña aldea recende a bola fresca, a herba mollada, a millo, centeo e avea. Recende a suor, a mimosas, castiñeiros, a terra quente.. Na miña aldea hai son de gaitas, de aturuxos na carballeira, tronos en noites de inverno, sopro maino na primavera.
Os luns, cada quince días, comiamos bola fresca, eu miraba abraiada como ardía no lume a leña. A casiña vella tiña arriba o sobrado, abaixo a lareira, en fronte a corte da besta, e diante da porta, a eira. Tiña tamén unha artesa, un pote grande, ratos no sobrado, colchóns de carrupa de millo, e no chan, algún burato. Era feliz escoitando o cuco, comendo papas de millo e estreando vestido o día da festa.
Alí naceron as primeiras sensacións, as primeiras lembranzas, os primeiros medos e os primeiros soños. Quizais foi nese recuncho onde xermolou en min a semente da poesía cos recendos, sabores, sons e cores das mañás de xeada, dos atardeceres esfollando o millo ou nas noites mornas do verán empapadas de meigallo. Foi na aldea onde descubrín a fermosa lúa chea, non podía imaxinar que me enfeitizaría xa por sempre.
Un 29 de agosto, con seis anos, cando estaba abrindo o día cunha borraxeira espesa e o ceo babexando chuvisca, chegaba da man de meus pais ás rúas de Compostela, concretamente ao número 13 da rúa Nova. Deixaba atrás as camposas, corredoiras, cortiñas, as enchentes do inverno, as medas de palla milla, o camiño da misa, o camiño da escola... As reviravoltas da vida fixeron que ese fora o noso punto de partida a poucos metros da praza do Obradoiro.
Dende entón amo Compostela, cidade cativadora, meiga e misteriosa onde pasado e presente pasean xuntos e as pedras tremen coas badaladas. Unha cidade que dorme nun berce de pedra e chuvia, cidade das mil apertas e bágoas na Corticela. En Compostela podemos viaxar no tempo e sentir o aloumiño das frías rúas de pedra onde se mesturan peregrinos e estudantes ledos e buliciosos facendo dela unha cidade sempre viva.
A cidade de Coralia e Maruxa, as dúas Marías, as dúas en punto. Ainda hai moita xente na cidade que as lembra, sempre inseparables. Baixo esa fama de loucura agochaban un drama persoal, coa Guerra Civil como telón de fondo. Nun tempo de opresión e medo roubáronlles a dignidade. Con pouco máis de 20 anos a vida das Marías converteuse nun mal soño que se prolongou dende o comezo da guerra hasta mediados dos anos corenta. Pintadas de luz e cor, con garbo e desafiantes, cada día, ás dúas en punto foron laio de liberdade. Compostela, onde a chuvia fala coas pedras, o vento acariña as prazas e a lúa se deita nelas. Centro mundial de peregrinación, comezo da última etapa cara Fisterra. Bela Fisterra, aloumiño para a alma, últimos pasos do Camiño.
Da aldea ata Compostela e de Compostela ao mar. Coñecín o mar con doce anos, calmo, mansiño e sen apenas ondas.
Pero o mar que me quitou o alento, ao que escoitei berrar, brincar alto beliscando o ceo, foi o mar de Muxía e de Fisterra. Sentín as súas apertas salgadas, bailei coas ondas, pechei os ollos e deixei voar os sentimentos. Ese mar é quen de quitarme o alento. Cando a néboa estende o seu veo pecho os ollos e penso se será real.
Que maxia agochas, mar? Que feitizo arrastran as túas augas? Que a quen te mira namoras e a quen te toca embriagas.
Sen que poida evitalo nacen versos saídos da alma que falan do teu fermoso murmurio, de como pelexas co aire, como acariñas a area, como as ondas no seu brincar agatuñan, badúan, aturuxan, ás veces cun forte roncar. Fuches quen de darme vida cando as bágoas me afogaban, arrincáchesme un sorriso, esquecín as argalladas. Unha tarde dun mes de novembro a xenerosidade do amigo Pepe Formoso fixo que coñecese os seus grandes tesouros: Bela Muxía e Bela Fisterra. Espallamos versos ao vento mentres o mar escoitaba e gardaba silente segredos, devezos, laídos. Bela Fisterra, Bela Muxía, inspiración de poetas, trae ata ti o vento as campás de Compostela. Fermoso concerto no mar que ás veces canta e ás veces berra. Nun serán de novembro, versos, música, amizade e ledicia rebulen ao son de cativadoras ondas eternas.
dni
Rosalía Morlán Vieites. Natural de Trazo, na provincia da Coruña, nacida no 1959. Trasladouse de nena a Santiago e é diplomada en Enfermaría, actualmente co cargo de supervisora de tarde-noite no Hospital do Conxo (CHUS). Rosalía é tamén profesora asociada na Facultade de Enfermería de Santiago, ademais de secretaria da Fundación Neira Vilas. Ten colaborado con diversas revistas e recibido diferentes premios e recoñecementos. Súas son as obras de poesía «A coitada lúa», «Estrelas de azucre», «O castelo da rocha forte», «Nas rúas de Compostela», «O dragón Antón e o sapo Rosendo», «Camelias de amor», «Cando o avó esqueceu o meu nome» e «A bolboreta arlequina». Do seu maxín saíu, tamén, unha obra de teatro infantil, «O libro do mundo dos soños». Hai anos que Rosalía se move por colexios diversos para falar cos máis pequenos de poesía. Hoxe haberá posibilidade de coñecela no Bela Fisterra e no Bela Muxía. Abre neles o espazo «Borraxeira».