Aconsella o sabio proverbio: se queres días felices, non te analices. Porque hai algo máis cruel que a frialdade dos datos? Na contorna da edición académica dixital, acudir ao ditame de Google Analytics (GA) pode resultar dramático: un investigador coquetea coa idea de que o seu artigo chegue ás cincocentas descargas nun mes e GA desengánao: 15 accesos en 40 días. A contundencia dos números pode estimular o máis intenso sentimento de frustración. Tras ler que no 2024 se inscribiron na axencia do ISBN española 89.000 libros, publicados polas 3.000 editoriais do país, pode doadamente concluírse: «Que marabilla, que riqueza cultural, canta xente implicada en velar polo cultivo intelectual da peña. Que nivelaso!». Pero, ai!, a realidade é, en efecto, extremadamente cruel. Para o período 2007-2016 en Francia, un informe oficial encargado ao sociólogo Olivier Donnat indica que os libros con vendas inferiores a cen exemplares representan o 90 % das novas referencias (é dicir, novidades, non reimpresións nin segundas edicións), representando os de menos de dez exemplares o 68 % dese 90 %. E, indo ao caso, semella non existiren razóns para crer que esa tendencia sexa moi diferente no país. Lembra a coña do autor novel. Un amigo dille con entusiasmo: «Oe, merquei o teu libro!», ao que o infeliz autor lle replica: «Ah, carallo, fuches ti!». Supoño que é como en todo. Na música, na pintura, no cine, no fútbol, no tenis… un club selecto de quince, vinte nomes habitan o olimpo dos elixidos pola gloria mentres unha masa informe de nomes ignotos loitan inutilmente por destacar nun baile no que non atopan parella. Por que a edición ía ser diferente? Non son quen de imaxinar a lexión de editores, maquetistas, deseñadores, correctores de mesa, tradutores, axentes literarios, distribuidores, libreiros… traballando para fabricaren 89.000 libros cun resultado tan frustrante. E os autores, pobriños? En tempos en que KDP (Kindle Direct Publishing), a plataforma de autoedición de Amazon, convida o autor a converterse no seu propio editor (¿?) e ter o libro listo en 24 horas, parece máis lonxe que nunca o segredo de Pío Baroja para ser un grande escritor: traballar como un galeote! A pregunta hoxe, don Pío, sería: para que?