La carretera que lleva al monasterio de Caaveiro: 152 baches, uno cada 53 metros

ANA F. CUBA MONFERO / LA VOZ

A CAPELA

Ni el frío ni el estado de la carretera disuadieron a los visitantes ayer, en el primer día del puente
Ni el frío ni el estado de la carretera disuadieron a los visitantes ayer, en el primer día del puente CESAR TOIMIL

La Xunta se ratifica en que no es de su competencia este tramo de vial, en el que hay al menos dos zonas inundadas y cuatro árboles a punto de desprenderse

03 ene 2024 . Actualizado a las 18:07 h.

Para acceder al monasterio de Caaveiro (A Capela) desde Ombre (Pontedeume) hay que sortear 152 baches «grandes» e innumerables de menores dimensiones, así como atravesar dos zonas cubiertas por el agua y confiar en que ninguno de los al menos cuatro árboles que están a punto de venirse abajo se desprenda. Carmen Blanco, al frente de la Taberna de Caaveiro, con una concesión prorrogada por parte de la Diputación, se ha molestado en contar los socavones que plagan estos casi ocho kilómetros de carretera (casi toda en territorio de Monfero), desde la Alameda hasta el puente previo a la subida hasta el cenobio.

«Esta es solo una parte del catálogo de obstáculos y peligros que afrontamos, cada día, no solo los que vamos a trabajar, sino cualquier visitante que accede caminando desde el centro de interpretación [de Ombre]», apunta la hostelera. Y se pregunta «¿cómo es posible que la Xunta haya dejado de hacerse cargo, después de décadas manteniendo el acceso, desentendiéndose sin más?». La Xunta de Galicia se ratifica en que este vial no es de su competencia, pese a que durante años —la última vez en 2019— rebacheó el firme. La Consellería de Medio Ambiente asegura que la pasada primavera remitió a la Diputación de A Coruña «a certificación oficial solicitada por este organismo, na que se indica que a estrada que vai do lugar da Alameda ata a ponte de Santa Cristina (Concello de Monfero) non pertence á rede de estradas de titularidade da Comunidade Autónoma de Galicia». El departamento que dirige Ángeles Vázquez destaca que esta vía «dá continuidade á DP-6902, que chega ata o lugar da Alameda, ao carón do centro de interpretación do parque, e vai directa ao mosteiro de Caaveiro, xestionado pola Deputación».

Debate sobre la titularidad

Además, insiste, «é a mesma estrada que utiliza o organismo provincial para o servizo de autobús que presta aos visitantes do mosteiro, e da que tamén se serven os propietarios de fincas privadas e a empresa titular da concesión de explotación da cantina de Caaveiro». Añade que «no último contacto entre a directora xeral de Patrimonio Natural [Belén do Campo] e técnicos da Deputación con relación a este asunto», desde la Administración provincial «confirmouse que, tras constatar que a estrada non é titularidade da Xunta, estaban a facer as averiguacións oportunas para confirmar a posible titularidade por parte dalgún organismo do Estado».

Según indican desde Medio Ambiente, la Xunta «está á espera de pechar unha data, nesta primeira quincena de decembro, para celebrar unha reunión entre Xunta e Deputación para abordar a situación actual, despois de que a xuntanza prevista o 23 de novembro fose anulada no último momento polo organismo provincial». Agregan que este martes por la mañana, Do Campo envió a la Diputación «unha proposta de data para celebrar o encontro, o 15 de decembro, á espera de confirmación por parte do organismo provincial».

La Administración provincial se reconoce como «un dos numerosos prexudicados pola decisión da Xunta de abandonar o mantemento do principal acceso ao parque natural». Recuerda que, «logo de varias décadas levando a cabo o mantemento e conservación da estrada, a Xunta decidiu unilateralmente abandonala, deixándoa nunha situación lamentable e perigosa, que foi empeorando co tempo para os propietarios das fincas e para os miles de visitantes que reciben cada ano as Fragas do Eume».

La Diputación incide en que se trata «dunha vía que discorre integramente dentro dun parque natural que é de titularidade da Xunta, e que está en pésimo estado trala decisión de suspender calquera acción de conservación da mesma». Recalca que no solo es el acceso a Caaveiro, sino «a principal entrada ao parque natural». También expresa su preocupación «por outro signo de abandono, o mal estado das pontes colgantes do parque sobre o río Eume, algunhas pechadas desde hai máis dun ano por falta de mantemento da Xunta».

Reproches de la Diputación

La Diputación contrapone la carretera DP-6902, que va hasta el centro de interpretación de Ombre, la entrada del parque: «É de titularidade provincial e está en perfecto estado de mantemento». En cuanto a la reunión con la Xunta para tratar este asunto, la Diputación ha propuesto el día 19, «á espera de confirmación» por parte del Gobierno gallego.

Otras fuentes consultadas por este periódico corroboran que el vial de la discordia y los baches, uno cada 53 metros, no figura en los catálogos de carreteras de la Diputación, ni del Estado —y tampoco en el de la Xunta, según repiten desde Medio Ambiente—, hecho que atribuyen a que se trata de una vía situada dentro de un parque natural, lo que implicaría que su mantenimiento corresponde a la Administración titular de ese espacio.

Estas mismas fuentes esgrimen el Real Decreto 1535/1984, de 20 de junio, que transfiere a la Comunidad Autónoma de Galicia «funciones y servicios» del antiguo Instituto de Conservación de la Naturaleza (Icona), que, aseveran, abrió en su día el hoy controvertido vial, por el que solo se puede transitar andando, eso sí, con botas de agua.

Ayer, mucha gente dio la vuelta al llegar a las zonas inundadas. La tabernera de Caaveiro se atrevió a circular en coche para abrir el local, temerosa por «la inestabilidad» del firme en los puntos anegados y sola: «Soy autónoma, si hiciese venir a alguien y le pasara algo no me lo perdonaría [...]; pero es mi medio de vida y no puedo permitirme no abrir en un puente».