La sala de fiestas La Ría, de Mera, cumple 50 años: «Era a mellor de Galicia»

ANA F. CUBA ORTIGUEIRA

ORTIGUEIRA

La sala de fiestas La Ría y la discoteca Tauro, construida, justo al lado, en los años 80. Hoy forman el Complejo Hostelero La Ría
La sala de fiestas La Ría y la discoteca Tauro, construida, justo al lado, en los años 80. Hoy forman el Complejo Hostelero La Ría CEDIDA

El complejo de Ortigueira vivió la apoteosis en los 80, con Francisco, Mocedades, Rocío Dúrcal o Massiel; fue la disco «heavy» referente en la comarca, y hoy mantiene banquetes y bailes

01 ene 2024 . Actualizado a las 13:51 h.

José Manuel Pérez Díaz, Manolo, tenía 34 años, trabajaba en un banco, acababa de casarse y pensó que en lugar de destinar los ahorros a construir una casa podían abrir un negocio y ganar para la vivienda. Al proyecto se sumó su cuñado José Manuel Martínez Fraga, Peteiro, una década mayor y ya fallecido. «As salas de festas estaban en auxe [...]. La Ría era a mellor de Galicia, coa Pasales, de Noia. Investimos oito millóns de pesetas [48.000 euros, de hace medio siglo], que case foron dez con todo o que se lle meteu por dentro», relata. Ayer, 30 de diciembre, se cumplieron 50 años de la apertura de lo que hoy es el Complejo Hostelero La Ría, en Mera (Ortigueira).

«Viña xente nova e maior, trouxemos as mellores orquestras e atraccións (de España e algunha do estranxeiro), algunhas que aínda non se viran en Madrid. O primeiro festival en directo que fixo Francisco foi a véspera do día de Reis na Ría; nesa mesma data, outro ano, viñeron Sergio e Estíbaliz; e outro, Mocedades... Tiñamos moi boa relación cuns axentes madrileños, os Heredia, eran moi bos, sabían con antelación quen ía ir a Eurovisión, e traiámolo. Unha noite firmei trinta e pico contratos de atraccións para todo o ano seguinte, todos cunha cláusula pola que non podían actuar nun radio de 50 quilómetros, para que non puideran ir á competencia, nin Viveiro, nin Ferrol», explica.

«Os primeiros festivais en directo foron tres abarrotes que poñían medo. Despois estiveron Al Bano, Georgie Dann, Pedro Fernández... aquilo foi impresionante», repasa. Rocío Dúrcal, con un caché de 500.000 pesetas (3.000 euros), cosechó otro gran éxito. Igual que Massiel (acudió dos veces), Karina, Bertín Osborne, Los Chichos, Las Grecas, Los Puntos, Rumba Tres, Miguel Ríos, Los Pecos, Chiquetete... «Todo o que era bo viña á ría», resume.

Hasta 2.800 personas

«Chegamos a meter 2.800 persoas por taquilla, saían uns e entraban outros, porque xa non cabían —rememora—. O primeiro carnaval, abrimos sábado, domingo e luns... e o martes ás cinco da tarde viñeron chamarnos á casa que fóramos abrir que xa había cola. Fora apoteósico, brutal. Calquera día malo había mil persoas na sala, programabamos moi boas orquestras, sempre había dúas e máis unha atracción».

«Tamén regalamos vinte e pico coches e os días dos sorteos abarrotábase moito máis», detalla este empresario. «Viña xente da Coruña, Betanzos, Pontedeume, Ferrol e toda a comarca, Vilalba, todo Ortegal, Valdoviño... Una vez perdeuse unha chaqueta no gardarroupa, e era dun de Castropol. Había buses de Cedeira, Cariño, Ferrol, O Barqueiro, As Somozas... e dúas persoas aquí aparcando os coches», prosigue.

La Ría abría los domingos, y aquel joven empleado de banca, puesto que no dejó hasta prejubilarse, echaba una cabezada en el archivo de la oficina, en As Pontes, el lunes por la mañana, antes de que llegara el director. De vuelta aprovechaba para pegar cartelería. Trabajaban tanto que llegaron a contar con 37 personas, entre camareros, cocineros... Y es que además de sala de fiestas nació como salón de banquetes, y el 6 de enero de 1974 ya celebró la primera de las centenares de bodas que estaban por llegar.

«Habíaas sábado e domingo (eramos tantos que nos daba tempo a desmontar todo para o baile de despois), verán e inverno, e lista de espera para coller fecha. No ano seguinte a abrir houbo 16.000 comensais en vodas», indica. Modesto Teijeiro, de Feás (Cariño), se casó el 21 de julio de 1974, con 175 invitados (celebraron una de Valdoviño con 580). «Estábamos en Londres y vinimos dos meses para preparar la boda. Lo que más recuerdo de La Ría son los bailes», comenta.

Manolo ejercía de relaciones públicas, coordinaba al personal y se ocupaba de disolver «pequenos follóns, aínda que había poucos e logo se desfacían». «Eramos amigos todos e respectábanme moito, coñecía os nomes de practicamente todos os clientes», destaca. El bum duró hasta comienzos de los 80 —«fixéronse moitísimos cartos», reconoce—, cuando empezó el declive de las salas de fiestas.

Concursos de baile

Las discotecas eran el nuevo fenómeno de la movida y La Ría abrió Tauro. En ambas se forjaron amistades y se gestaron parejas, como la de Lino Bellón, cedeirés de A Capelada, y Julia Rodríguez, que era vecina de Vilaboa (Valdoviño). «Coñecémonos na Tauro. Debeu ser polo 83 ou a principios do 84, nuns concursos de baile que facían, e ata hoxe», cuenta Lino, que hace casi tres años se decidió a crear en Facebook el grupo Amigos da discoteca Tauro (A Ría, Mera). Allí se han reencontrado muchos nostálgicos de aquellos tiempos.

Lino Bellón, de A Capelada (Cedeira), y Julia Rodríguez, de Vilaboa (Valdoviño), en el concurso de baile de la Tauro en el que se conocieron, hace 40 años
Lino Bellón, de A Capelada (Cedeira), y Julia Rodríguez, de Vilaboa (Valdoviño), en el concurso de baile de la Tauro en el que se conocieron, hace 40 años

«Aquí viñan grupos que estaban en apoxeo, e iamos todos, había cheos ata a bandeira», enfatiza. «Había outras, pero a de Mera tiña un aparcamento moi bo e o trato da xente era moi bo, sentiámonos coma na casa... por parte dos porteiros, de Manolo, Peteiro, os camareiros.... coñeciámonos todos, ata lles contabamos confidencias, era un sitio moi familiar e fixéronse amizades que aínda perduran», añade Lino.

Amistades para siempre

La Tauro se convirtió «na discoteca heavy por excelencia», como apunta Carlos Pérez, hijo de Manolo y actual gerente, que tenía un mes cuando abrió La Ría. «Viñan de San Adrián, Cariño, Narón, Foz... e tiñan a súa zona, que era o seu territorio, onde sempre estaban. Era como ver un montón de pandillas, cada unha no seu barrio. Pero todos eran irmáns, coñecíanse e na pista mesturábanse e pasaban xuntos unha noite de rock & roll [...], a amizade quedou para sempre», remarca.

Ya en este siglo, Manolo, que compró la parte de su socio, invirtió otros 600.000 euros en reformar el negocio. «Mellorou o comedor, o son... os que veñen tocar din que ningunha sala ten tan bo son», apunta. Ese fue el único momento, en 50 años, que permaneció cerrada. Durante un tiempo abrieron el comedor a diario. «Agora facemos os bailes dos domingos (de xente de mediana idade e maiores), case todos con mesas reservadas. Moitas parellas das que veñen casaron aquí. E contrátannos axencias para dar comidas a excursións do Imserso ou doutro tipo», explica, jubilado pero sin perder de vista La Ría.

«Os bailes daban de comer a moitos bares e tabernas, as filas de coches eran de espanto»

El primero de los cerca de 30 terrenos que compraron para levantar la sala de fiestas y habilitar el estacionamiento lo adquirió Pérez Díaz. «Estaba por onde o aparcamento de cara ao mar, a dona pediume 30.000 pesetas, ofrecinlle 29.000 e pechamos o trato», cuenta. También recuerda los apuros de los días previos a la inauguración, «xa con toda a propaganda feita»: «Traballabamos 24 horas en tres quendas, ata o último día pola mañá».

El historiador Xosé Carlos Breixo, originario de A Rocha (San Claudio), relata que su padre fue uno de los obreros: «Viñera de Francia e foi un dos albaneis que remataron de poñer o terrazo, pouco antes da inauguración. A obra fíxoa Manolo Fraga». Cita hechos de relevancia mundial de aquel año, como la crisis del petróleo o la guerra de Yom Kipur, en los Altos del Golán, y, a nivel nacional, el atentado contra Carrero Blanco, el 20 de diciembre, «que a pouco máis lles impide inaugurar o 30». «Pero Peteiro e Manolo salvaron moi ben todas as présas», recalca.

Regreso de emigrantes

Él mismo regresó más de una noche a pie hasta su casa desde La Ría. «As filas de coches aparcados ao lado da estrada eran de espanto [...]. Foi un momento de regreso de emigrantes á comarca, moito traballo nos estaleiros en Ferrol e nas Pontes. Pola terra de Ortigueira convivían as feiras, o agro e as pequenas explotacións agrarias, case unha continuación da autarquía franquista, pero moito mellor para os habitantes da zona», desgrana Breixo. Y subraya otros efectos de La Ría: «Os bailes daban de comer a moitas das tabernas e bares da zona, sobre todo de Mera».