Los acantilados de Loiba están vivos y se deslizan: «Estase vendo un retroceso severo da liña de costa»

ANA F. CUBA ORTIGUEIRA / LA VOZ

ORTIGUEIRA

Grietas en la ladera del arenal de Fábrega, que se está deslizando sobre la playa
Grietas en la ladera del arenal de Fábrega, que se está deslizando sobre la playa CP FERROL

El suelo, de pizarra, y los cada vez más frecuentes episodios de lluvia intensa en períodos cortos explican este fenómeno

18 jun 2025 . Actualizado a las 11:16 h.

La costa de Loiba está viva y se desliza. Desde el aire se observan las grietas del terreno que se hunde sobre la playa de Fábrega (o Fabega, también conocida como A Ribeira de Feliciano) y el material se ha ido arrastrando desde la ladera hacia el arenal de Picón. El litoral se desgaja y justo al pie de esta aldea de Ortigueira, amenazaba con llevarse la carretera, cortada al tráfico. Prohibido el paso, peligro de desprendimiento. Los vecinos de Picón circulan ahora por una vía alternativa, interior.

«Esta é unha costa moi dinámica e dáse o que se denomina deslizamentos rotacionais, que fan un efecto coma dunha culler, son curvados, na parte de enriba empezan a aparecer fendas concéntricas e a parte central é a que cae», explica Francisco Canosa, doctor en Geología y buen conocedor de la zona, como guía de georrutas. Cuenta que a los asistentes al congreso de geografía física que han visitado este entorno «impactounos, polo bonito que é a nivel científico ver como se producen este tipo de fenómenos, un exemplo de libro».

El desprendimiento del talud de la playa de Picón ha obligado a cortar la carretera
El desprendimiento del talud de la playa de Picón ha obligado a cortar la carretera FRANCISCO CANOSA

Canosa señala que antes, para descender por el acantilado hasta la playa de Fábrega, «o tramo final había que facelo con cordas, pero o ano pasado xa non foi necesario, e este menos aínda, porque toda a ladeira de baixada á praia estase deslizando e está cambiando». Un piloto del Club Parapente Ferrol explica su impresión desde el aire: «Vin surcos paralelos por todo o cantil, aparecían como uns patróns simétricos no talud, que antes non había. Foi a finais de decembro e non había máis de tres ou catro meses que sobrevoara outra vez esa zona e non estaba así». Más al oeste, desde el mirador de Picón, se observan las grietas y cómo la ladera ha ido desprendiéndose sobre la playa. «Xa se formou un escalón e é cuestión de tempo que a estrada desapareza», advierte Canosa.

¿Cuál es la causa de esta actividad en la línea costera? «Hai unha combinación de factores no litoral de Loiba: o tipo de material, lousa, que ten unha degradación máis rápida ca outros; e o feito de que na parte alta do cantil haxa moita formación de solos, que almacenan moita auga, e cando chove moito créase moita carga para o cantil, e como as lousas teñen moita inclinación cara ao mar... é coma se tiveran un tobogán para poder deslizarse, e o efecto increméntase», explica. «É a combinación dun material pouco resistente e a súa disposición, e a acumulación de auga en períodos de moita precipitación, con episodios de moitos litros de choiva concentrada en pouco tempo», abunda. La erosión marina, apunta, «actúa dunha maneira máis secundaria».

Se trata de un fenómeno recurrente, con mayores evidencias en los últimos años: «Antes non o sei, pero desde hai dúas décadas estase vendo un retroceso severo da liña de costa no litoral de Loiba». Y no solo ahí, sino en todo el tramo costero desde Espasante hasta la playa de Esteiro (Mañón). A pocos metros del mejor banco del mundo también se han producido derrumbamientos importantes. «Non sería esaxerado indicar que nun futuro, o banco, tal e como o vemos agora, desapareza, non sería tan difícil, xa que esta é unha costa moi dinámica», concluye Canosa.