Na poesía está, mediante o poder da palabra, entre outras moitas cousas, a resposta á existencia. Todos os grandes poetas enfróntanse -antes ou despois, dun xeito ou doutro- ao tempo que lles toca vivir. Só así son quen de abrir e desandar camiños, de espir a soedade do home, de amar e aborrecer, de cantar logros e chorar fracasos -propios ou colectivos-, de soñar e ensanchar a realidade, de meter a fondo o dedo na chaga; emocionan, transforman, simulan, contradínse... «É preciso que o poeta sexa mestre de vida», dicía Maiakovski, que acabaría suicidándose con 37 anos ao se decatar, desilusionado, de que o seu tempo volvérase estreito, abafante, el, que nunca soltara o revólver. «O tempo non é eterno/ por máis que o seu decorrer sexa eterno:/ a finitude nosa é xusto a súa.», dísenos en Xoguetes do tempo (Col. Dombate. Ed. Galaxia, 2015). Velaí a revelación, en só tres versos, dunha voz que perdura e marca rumbos agora, entre tantísimos cambalaches á deriva. Poeta da Xeración das Festas Minervais, tamén chamada de La Noche, Xosé Luís Franco Grande (Tebra, Tomiño, 1936) nunca se prodigou, pola contra, foise elevando, Entre o si e o non (1967) e O tempo á espreita (1987), para ofrecernos hoxe este vento maino que abalea unha moega, a súa, ateigada de memoria. Autor fundamental -véxase o ensaio de Fred M. Clark na Revista de Letras da Univ de Puerto Rico (1970)- sen a súa obra resulta imposible explicar a lírica posterior a Longa noite de pedra (1962). A súa poesía demostra que houbo, daquela, máis diversidade da que se ten falado e unha conciencia individual moi superior ao epígono do compromiso celsoemiliano. Non todo foi denuncia explícita e textos para seren berrados rañando unha guitarra, agromou entón, en introspección profunda, a palabra reflexiva, a emoción da paisaxe e do ser, que viña de Díaz Castro, houbo Poesía. Nos oitenta, sobre todo con Ramiro Fonte -autor logo dun interesante traballo sobre Franco Grande no Anuario de Estudios Literarios Galego (1993)-, algúns, que nada tiñamos que ver con Hélder e o culturalismo, adentrámonos no desacougo existencial de Franco Grande, na liña de O que se foi perdendo (1958) de Ramón Lorenzo, a quen o autor adica Proclama, espléndida proba de esperanza indestructible. Non sempre acerta Ovidio, porque o tempo, cando pasa con talento, deixa os seus acenos nas mañas que nacen do bico dun merlo.