As linguas son vehículo de comunicación, mais tamén son elementos conformadores das identidades, persoais e colectivas. «Se aínda somos galegos é por obra e gracia do idioma», afirmaba Castelao. Ser e falar galego forma parte da miña identidade. O galego define a miña vida, a familia, as amizades, e, ao tempo, define ao noso país.
A aprobación no Congreso dos Deputados da modificación do Regulamento para garantir o emprego das diferentes linguas oficiais constitúe unha conquista política e social, unha ampliación de dereitos mediante a normalización e protección institucional do que, sen dúbida, xa era normal nas nosas rúas.
A nosa identidade como pobo galego non fica limitada á Galicia territorial. Grazas á nosa cultura, e significativamente, á nosa lingua, milleiros de persoas de sitios tan dispares coma Nou Barris, Portugalete, o Bierzo, Suíza, ou, como non, Bos Aires, sentímonos parte da gran comunidade que é Galicia. A lingua é identidade non excluínte da nosa comunidade, e lévao sendo dende as orixes da nosa historia.
Como consecuencia, o recoñecemento e protección institucional do galego, insisto, é a ampliación dun dereito. Non é unha obriga, non é unha imposición contra nada nin contra ninguén senón todo o contrario, é un acordo —entre diferentes— para avanzar, para convivir con maior liberdade. Acordar para avanzar, non me cansarei de repetilo.
Con orgullo podemos subliñar que foi o galego a primeira lingua oficial española diferente do castelán empregada no Congreso dos Deputados. A nosa cultura, o noso ser, é vangarda. Alén das razóns lóxicas, é xusto recoñecer tamén que o pasado martes, cando se deu este gran paso, tiven un sentimento moi profundo, e entendo que tamén colectivo, de orgullo por ser galego.
Esta e non outra é a senda que queremos recorrer, a dos avances, persoais e colectivos para as nosas xentes, para a nosa cultura, para Galicia.
Por iso, non se entende o voto do Partido Popular en contra do galego. Inxustificable o comportamento dos señores Alfonso Rueda e Alberto Núñez Feijoo. Penso que é incomprensible que o partido que goberna Galicia tentara impedir que a nosa lingua se falara no Congreso. E non quero pensar que se poidan avergoñar da súa identidade, do que realmente son, galegos.
Pretendidamente empreguei nas miñas intervencións as miñas dúas linguas. Fronte esa vergoña e reducionismo do Partido Popular de Galicia, sei que somos maioría os que sentimos e pensamos desta outra forma: que cadaquén escolla libremente, pero que se poida vivir en ambos idiomas, e sempre, sempre, Galicia en primeiro termo.
A dúbida é, por tanto, evidente: pode permitirse Galicia un presidente da Xunta que vote en contra da súa propia lingua, da súa identidade?
A cidadanía galega terá que responder en breve a esa pregunta.