Cine grandioso, cine de mínimos

Xerardo Estévez
Xerardo Estévez PAISAXES E PALABRAS

OPINIÓN

Denis E.F.

23 sep 2023 . Actualizado a las 05:00 h.

Que sería de nós sen o cine? A sala escura, o silencio compartido cos cinéfilos que nos rodean, a escala grande dos rostros, a xestualidade e as voces en versión orixinal, a música, as paisaxes e os obxectos, a beleza ou o tenebroso… Todo contribúe a crear unha atmosfera que nos secuestra e converte a butaca nunha nave que nos transporta a outra dimensión.

Hai ocasións que nos deparan un contraste chocante entre os extremos da experiencia cinematográfica, cando coinciden na carteleira dúas películas tan diferentes pero, no fondo, con puntos concomitantes como Oppenheimer e O regreso das anduriñas. O espectáculo grandioso e a visión emocionada dun mundo íntimo. Flota en ambas a dualidade e o significado do ben e o mal, revelando todo o abano de matices, tonalidades e escalas que existen nas fronteiras entre eles e que poucas veces son tan inequívocas como a rebelión de Lucifer ou o acto de desobediencia da árbore do coñecemento, no libro da Xénese.

Christopher Nolan non escatima recursos para subliñar as contradicións inherentes ao proxecto Manhattan, que abriu o camiño para unha competición armamentística da que aínda padecemos as consecuencias. Pero as pescudas de Oppenheimer e o seu equipo de mentes extraordinarias contribuíu, desde o desenvolvemento das posibilidades da fisión nuclear, a un salto sen precedentes dos límites do coñecemento, ennegrecido pola destrución masiva de persoas e cidades, cos conseguintes problemas morais e políticos que acosaron o científico.

As novidades cinematográficas máis transcendentes non adoitan atoparse nos blockbusters, senón que veñen das ribeiras do Mediterráneo, dos países nórdicos, de Oriente. Li Ruijun achéganos a unha China rural onde os máis pobres e desvalidos seguen a ser vítimas á par dun Estado ditatorial e dunha sociedade caciquil. Os protagonistas, eternos humillados e ofendidos, viven unha epopea mínima da que saen derrotados, deixando unha mensaxe de dignidade como legado inmerecido a unha comunidade maliciosa. E, de paso, unha lección de arquitectura sustentable para esta sociedade tecnolóxica, amedrentada ante consecuencias da nosa propia obsesión polo crecemento sen límites.

As peores maldades deveñen das guerras, que logo se reinterpretan cos tempos da historia, e tamén coa resignación e o esquecemento. Pero hai maldades cotiás, insidiosas, que humillan e explotan o ser humano, que impiden a liberdade e a xustiza, que acaparan os avances da ciencia e a tecnoloxía en beneficio dunha exigua minoría, que negan a realidade e incitan aos extremismos.