Emitiuse recentemente na televisión pública unha película, ou máis ben un documental-homenaxe, sobre unhas mulleres dun pobo do norte de España que se lanzaban ao mar para salvar a vida das vítimas dun barco que se estrelou contra as rocas da costa. De pasada, alúdese a un suposto bulo que presentaba a esas mulleres como as culpables de provocar o naufraxio atraendo cara á costa, con luces que imitaban as dun faro, ao barco en cuestión, pero esa interpretación é refugada pola directora da película.
Dona Emilia Pardo Bazán dános no seu relato La Ganadera unha versión distinta. Publicouno por primeira vez en 1888 na colección Cuentos de la Tierra. Nese relato conta que todo un pobo gandeiro do norte de España dedicábase a atraer aos barcos cara ás escarpadas costas para cubrir as súas necesidades económicas. Mataban os sobreviventes, desvalixaban os cadáveres e cortábanlles os dedos para sacarlles os aneis. Iso explica que moitos cadáveres tivesen as mans mutiladas. O cura do pobo, crucifixo en man, tenta deter á multitude, pero o alcalde impídeo e pouco despois aparece tamén o cadáver do cura.
Probablemente esa intervención do cura sexa o único que dona Emilia engadiu a eses eses feitos macabros para estruturar o relato. Ela non inventaba: recollía noticias, observaba o que sucedía ao redor e creo que non publicaría La Ganadera se o que contaba non fose xa do dominio público, ou sexa, algo que todos sabían, aínda que non quixesen falar diso.
Eu admiro profundamente a dona Emilia como escritora e como muller que rompeu moitas barreiras e abriu moitos camiños para a mulleres. Eu quédome coa súa versión.