Espaldarazo á exemplaridade ambiental galega, e xa van catro
OPINIÓN
Co fin de loitar contra o cambio climático, a Xunta de Galicia tramitou un grande número de parques eólicos que, de non cumprir os fitos temporais establecidos polo Goberno central, perderían a súa conexión á rede eléctrica.
Medioambientalmente, a superficie galega blindada fronte á localización de instalacións de enerxía renovable supón o 78 %. No restante 22 %, os eólicos pasan pola avaliación ambiental máis garantista, a avaliación ordinaria. De sorte que dos 175 parques tramitados dende o ano 2020 en Galicia, 62 non superaron o filtro ambiental e 113 declaráronse viables con condicións de prevención, compensación e restauración ambiental.
Para a súa avaliación seguíronse os pasos previstos na normativa comunitaria en vigor dende 2011 e na lei estatal básica de 2013, polo que se puxo a disposición dos técnicos e da cidadanía interesada toda a documentación en poder da Administración, para permitir que trasladasen as súas opinións sobre cada proxecto e os seus efectos ambientais.
Estas opinións son trasladadas ao promotor, que debe analizalas e, no seu caso, incorporalas ao proxecto. Se este cambia significativamente, volve a trasladarse aos interesados. Así, dáse cumprimento ao dereito comunitario a unha participación real e efectiva nunha fase temperá do procedemento.
Porén, o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) considerou que ese modo de operar —que deu lugar a preto de 1.500 avaliacións ambientais en Galicia dende o ano 2011, sen reparo algún— non era correcto. Concluíndo que o dereito da cidadanía a opinar alcanza tanto á documentación do proxecto como aos informes sectoriais emitidos polos técnicos e funcionarios especializados. Razón pola que o TSXG ditou cinco sentenzas anulando a autorización de tres parques eólicos.
Admitidos polo Tribunal Supremo (TS) os recursos de casación formulados pola Xunta, o TSXG considerou que, antes de resolver o resto dos preitos eólicos pendentes, era necesario esperar á doutrina que sentase o TS, por ser as cuestións a resolver idénticas xuridicamente. En consecuencia, suspendeu ata o momento 122 preitos.
O fundamento destas suspensións —se ben se acordaron despois de que o TSXG presentase nun preito individual unha cuestión prexudicial ante o Tribunal Europeo— non foi outro que a prexudicialidade casacional. E o Supremo sentou a doutrina esperada, que se recolle non nunha sentenza, senón en catro, nas que revive as autorizacións eólicas anuladas; e declara que o procedemento seguido pola Xunta foi o correcto, sen que nin os demandantes nin as sentenzas que anula ofreceran argumentación ou explicación algunha da afectación á garantía comunitaria da participación da cidadanía nos procedementos de avaliación.
O TS tamén declara medioambientalmente adecuado que os parques compartan instalacións de evacuación de enerxía eléctrica, dado que, ademais de ser recomendable, non se pode poñer ningún reparo cando cada parque pasou a avaliación ordinaria, co correspondente e suficiente estudo dos efectos acumulativos e sinérxicos.
Sempre é unha satisfacción ver recoñecido o actuar administrativo polo Supremo, pero neste caso a satisfacción é dobre polo que supón de recoñecemento do traballo ben feito do persoal da Administración autonómica —ao servizo do interese público—, que non fixo máis que aplicar a normativa dun modo rigoroso e garantista.