El cervense es profesor en la Escola de Artes Aplicadas Pablo Picasso en A Coruña y el autor tanto de la estatua de bronce que luce en Penameá como de la figura en resina del «juicio popular» en San Cibrao
11 ago 2023 . Actualizado a las 21:58 h.Nacido «polas mallas do 57 en San Ciprián», comienza. Ángel Cao, profesor de cerámica en la Escola Superior de Artes Aplicadas Pablo Picasso en A Coruña, es el artífice de la estatua de la Maruxaina que luce en la playa de O Torno, como la famosa Sirenita de Copenhague, y de la figura en resina que este sábado volverá a conquistar la península de la paz. La que va al «juicio popular» estuvo recientemente en el taller de su hijo Telmo, en Sargadelos, bajo una lona. Por el perfil se podía intuir que era ella. Y esta es la explicación de Cao de por qué estaba allí: «Para conmemorar a festa foi elaborada a escultura de bronce no ano 2006, e tamén foi feita unha reproducción de resina, máis pintoresca, que se utiliza durante a obra de teatro que se realiza o día da festa, onde a Maruxaina é sometida a un xuízo para determinar se debe ser queimada por bruxa ou liberada por axudar aos mariñeiros. Esta figura necesita de vez en cando ser repintanda e retocada, ao contrario que a escultura de bronce, que permanece impertérrita aguantando os envites do mar ano tras ano». La última que cita está «asentada nas pedras de Penameá, mirando aos Farillós» y es la réplica a tamaño natural en bronce que hiciera de la figura institucional de porcelana previamente encargada por Moncho de Elvira, de Amigos da Maruxaina en 2000, «para representar o evento», dice. Otro encargo que asume Cao son las cuncas para la queimada de la fiesta cervense.
La leyenda popular que le inspiró
Cao explica qué quiso plasmar en su creación artística: «Baseándonos na lenda popular de que a Maruxaina era unha vella que estaba fiando nas pedras xunto ao mar, empecei a indagar na orixe das sereas e puiden descubrir que eran ictios que viaxaban en grandes cardumes á zona de reprodución no Mar do Sargazos. Nesa viaxe xuntábanse os ictios de todo o mundo, e se algún individuo quedaba atrasado, perdido ou illado, acercábase á costa laiando e chorando como se fora un cántico». «En esta situación veuse _continúa_ o que hoxe é a Maruxaina, un peixe que se ve impedido a reproducirse e se instala nun lugar definitivo, neste caso San Ciprián. Co pasar dos séculos ía sufrindo unha metamorfose, e semellaba cada vez máis a unha muller».
«Cando era neno os pescadores dábannos unha mazá de parte da Maruxaina»
Prosigue, a modo de cuento: «Durante esta transformación, ela percatouse de que unha moza pelirroxa do Porto de Arriba era moi pretendida polos homes mentres fiaba; e foi por iso que foi imitando e adquirindo os trazos dela. É unha historia que se prolonga durante moitos séculos, durante os cales houbo unha relación pacífica e tolerante coa xente do pobo. Ata que no tempo de Carlos III, este mandou un destacamento para defenderse dos ingleses e ao mesmo tempo erradicar as meigas e as bruxas do Cantábrico. A última vez que a Maruxaina foi vista en terra, foi cando os soldados lle dispararon detrás da Atalaia e a viron caer polos cantís». Hasta llegar al final: «Ferida, nadou ata os Farillós e buscou refuxio na cova de Xan Vello, onde se supón que está ata día de hoxe fiando e laiando». «Cando era eu pequeno _rememora Cao_ e os pícaros aínda lles axudábamos aos vellos a sobordar os chalanos cando viñan de pescar, dábannos estes pescadores unha mazá de parte da Maruxaina».
Parece obligado, y un punto comprometido a la vez, preguntarle a Ángel Cao cómo ve que ha evolucionado la fiesta hasta el día de hoy: «Nos primeiros tempos a festa da Maruxaina era máis popular e a afluencia de xente era moito menor, sendo case unha festa familiar e entre veciños, moi agradable». Varias de las obras de Ángel Cao están repartidas por Galicia.