A derradeira viaxe do Ondarroa

Milagros Torrado Cespón

BARBANZA

Imaxe do buque de Naviera Vizcaína, que tiña case 145 metros de eslora
Imaxe do buque de Naviera Vizcaína, que tiña case 145 metros de eslora

O mercante, co boirense Bautista Torrado a bordo, foi atacado e afundido en 1971 en Paquistán

23 mar 2024 . Actualizado a las 05:00 h.

O Ondarroa foi un barco mercante da Naviera Vizcaína. Nesta navieira traballaron moitos mariñeiros barbanceses que coñeceron mundo nunha época na que as comunicacións eran imprecisas, as posibilidades en terra escasas, e as ganas de mellorar moitas. Unha embarcación de case 145 metros de eslora a cal afundiron e sobre a que o meu pai, Bautista Torrado, me contaba como o feriran nela.

O Ondarroa tiña como destino o porto de Chalna (Bangladesh) cando se meteu, sen querer, no conflito entre a India e o Paquistán. A mañá do 4 de decembro de 1971, mentres cargaban yute, a guerra indo-paquistaní deixou de ser unha sospeita para converterse nun feito.

Decidiron parar as tarefas e esperar, rodeados de bandeiras españolas para indicar que eles só viñan traballar. Eran iso das doce da mañá cando un avión elixiu a cuberta do Ondarroa para soltar unha bomba a modo de advertencia. Causou algúns feridos, coma o Bautista, que salvou a vida porque a metralla foi bater xusto no cinto e non o atravesou de lado a lado.

Vixiados dende terra, o capitán reuniunos a todos sen importar o rango. Tiñan que tomar a decisión de como marchar: de noite sen luces, de noite con luces, ou esperar ao abrente. Co medo da propia guerra, aínda viva no recordo dos máis veteranos, decidiron agardar e marchar pola mañá para evitar a incerteza da penumbra. «Que ben fixemos!», dicía meu pai, porque todos os barcos que decidiran arriar e fuxir de noite foran atacados e afundidos na escuridade.

Pola mañá, dispuxéronse a saír daquel pesadelo co medo de quen sabe que na guerra todo vale. Ao pouco, comezaron a chegar os avións de bandeira hindú, que ametrallaron, por fortuna, sen boa puntería, durante uns minutos eternos a embarcación. Había que fuxir. Eles non eran soldados. O capitán ordenoulle a toda a tripulación meterse nos botes salvavidas e ir cara á praia antes de que seguisen atacando.

Novo ataque

Remando con todas as súas forzas viron como volvían ao ataque, desta volta, con bombas que prendían lume aquí e acolá. Xa en terra, toda a tripulación a salvo, mirou con estupor como un ataque definitivo comezaba a facer fraquear a estrutura do Ondarroa e, sen remedio, afundía.

Trinta e seis homes, lonxe da súa casa, sen saber se volverían. Non tiñan barco, nin cartos, e case nin víveres. Meu pai era un mozo de 27 anos, coa muller loitando na casa por crear un futuro mellor, e un meniño de case 3 anos que non se lembraría del se non volvese. As novas que a ela lle chegaban eran imprecisas e desactualizadas. Había barcos afundidos, había vítimas. Non se sabían nomes.

O capitán decidiu dirixir as chalupas cara a Calcuta, polo Ganxes, infestado de cadáveres que apartaban cos remos. «Tiñamos dúas galletas, un caramelo e un vaso de auga ao día, metralla nunha cadeira e medo». Continuaron así ata que, guiados polas indicacións dos mariñeiros que foron atopando nas ribeiras, chegaron a porto o 9 de decembro. Era unha pequena aldea de pescadores onde pediron auga e comida con desesperación. Co receo da policía que sospeitaba que eran paquistanís, agardaron a que as autoridades confirmasen a súa nacionalidade e, por fin, comezaron a ter esperanza.

Trasladáronos ao Marine Club de Calcuta onde estiveron ben atendidos. Por fin, o 19 de decembro chegaron a Barajas onde as familias e a prensa os agardaban case sen creren que, despois de todo aquilo, regresasen vivos.

Imaxe do buque de Naviera Vizcaína, que tiña case 145 metros de eslora