Houbo un tempo no que, na nosa aldea, había un vello mariño capaz de descifrar os signos, invisíbeis para os demais, que alumeaban no ceo, inclusive nas noites invernais máis escuras. Ademais, tamén sabía ler as palabras que as estrelas fugaces trazaban no aire e mesmo era quen de durmir as culebras. En secreto, nós tiñámolo por alquimista polos experimentos e mesturas que, a través dunha xaneliña, lle viamos facer co viño no seu laboratorio: a pequena adega onde se pechaba entre a pobre luz dunha candea e as sombras das barricas e do lagar.
Mais, doutra banda, era un prezado curandeiro ou compoñedor. De feito, cando nos mancabamos, ou escordabamos un brazo, unha man ou un pé, nosas nais acudían onda el con nós collidos da man. Despois de refregarnos a zona inflamada ou danada con augardente até deixar o pelello ardendo, volvía situar o óso ou o músculo no seu sitio propio, mentres nós dabamos berros e alaridos. Despois preparaba un ungüento pastoso cocendo nun cazo baias vermellas e negras con estrugas. Aplicaba este sobre a parte afectada e por último facía unha venda dunha vella saba limpa, coa que cubría aquel remexido espeso. Tiña outras habelencias. Unha era que intuía cando as vacas e as ovellas ían parir. E outra, que infelizmente lle restaba prestixio: adiviñaba o día que a morte pasaría a petar na porta dun ou dunha veciña.
Tivo este home unha única filla. Esta medrou entre os rapaces e rapazas da súa época. Vivían nunha casiña sen cheminea. Da permanente fogata sobre a lareira saía un fío de fume que, tras coarse entre as ripas e as tellas, xurdía do teito cara ao ceo. A porta principal daba á corredoira, e a secundaria, entre dúas estreitas fiestras, conducía a unha hortiña moi produtiva. Anos despois da morte do seu pai, aquela muller chamounos e pediunos que lle interpretásemos o testamento que deixou escrito o pater, coma ela gustaba de dicir. E, por suposto, aceptamos.
Sacou unha xerra de barro dunha lacena de madeira branca e de dentro desta unha ancha folla de col seca envolta e atada cun cordel. Entregóunola logo de alisala. Na cabeceira estaba o título en letras grandes: Descifrar o enigma das bestas. Debaixo, en minúsculas, continuaba así: «Sentir a febre do amor baixo a misteriosa luz da lúa; respirar o cheiro da horda, e da túa estirpe cando no inverno estás quentando as mans a carón do lume. Pensa que en nós está o arrecendo do antergo, pero ademais contemos a gramática milenaria da evolución da nosa especie».
A continuación engadía: «Aquí che deixo, filla querida, este modesto legado. Túas son desde agora en diante todas as miñas sombras e os meus terrores nocturnos, e ese celo ancestral de acampar sempre nas cercanías dunha fonte, á beira dun regato ou dun río. Sempre preto da auga, que non é viño, pero tamén pode facer milagres. Sei que arestora só son unha inscrición nunha lápida, coa data do nacemento e da morte. Pero non o esquezas, son tamén a corrente subterránea do sangue que algúns días brinca e berra nas túas veas.
Logo de redactar o seu testamento, o vello mariño partiu para o peirao, onde ardía a aurora e o crepúsculo da súa existencia. Intuía que era a súa derradeira singradura e recolleu o seu livián fardelo. Embarcou rumbo ao proceloso mar dos Sargazos, na dirección suroeste, onde sabía que confluían o arranque da súa linaxe coa fin dunha estirpe. E agora relembramos os últimos rengleiros do escrito. Dicían deste xeito: «Cara filla. Un home é todo e nada. Coida da que foi muller para este vello navegante e nai para ti. E recorda sempre: o mago Merlín, cando lle presentaron á raíña Lupa, ao despedirse dela dedicoulle estas belas palabras: “Adeus raíña, doncela de Galicia e das súas illas de escuma e vento” (Á.C.)».