Un val de lágrimas nunha casa de monecas

santi pazos

CARBALLO

Matres, de Campi qui Pugui
Matres, de Campi qui Pugui ANA GARCÍA

Crítica teatral do 34.º FIOT

13 oct 2025 . Actualizado a las 05:00 h.

É posible que o meu lacrimal quedara seco por exceso de uso? Pode ser que a capacidade de empatía ten data de caducidade, sendo eu un ser tan sensible que me ruborizo só de pensalo? Por que, pregunto na intimidade máis íntima, deixei de louquear polo merengue, (o doce, xa que polo musical nunca tiven excesiva atracción), e paseime a esa seita que goza do picante e o salgado? Cal foi o tráxico momento no que pasei a considerar que o sentimentalismo exaxerado forma parte da masa dun biscoito no que o azucre cristaliza coma se fose un verniz? Por que me molesta tanto que queiran facer bonitos acontecementos tan crueis como que túa nai morra de cáncer sendo ti un neno? Teño culpa eu de que existira Duncan Dhu? Como pode ser que moitos espectadores pensen que se che cortan as mans nun escenario quedas manco total e póñense a chorar e miran para as súas por se acaso é unha praga? Que poder teñen eses actores travestidos de monicreques para introducirse nos teus miolos e convencerte de que nunha casa de monecas hai algo máis que cartón pintado?

Pois si. Matres, da compañía Campi qui Pugui, demostra que esa é a maxia do teatro. O marabilloso mundo do engano no que algúns nos cuestionamos a propia existencia. Persoalmente termino empachado, pero outras saen cos ollos vidrosos. Queremos pensar que podemos chegar a ter unha existencia agarimosa e comprensiva na que sempre haberá alguén para protexernos das desgrazas que o azar nos depare. Todos se doen dese moneco que se enfada porque se dá conta de que queren engaiolalo con chuches para que non sufra por esa falta irreparable da propia nai. E eu, tan pouco condescendente, acabo de acordarme de Andalucía. Xa saben, supoño.

Teño que aclarar que o merengue da San Luís segue a gustarme tanto que procuro non pasar por diante desa docería, pero tamén aclaro que no teatro sempre me molestan os excesos. E nesta obra superan o límite de velocidade permitida para que os corazóns non estoupen. Nin tanto, nin tan pouco.

Cando saín, despois de que a actriz Areta Bolado recollese, ben merecido, o seu nomeamento como Xograresa do FIOT, camiño do Mercado Municipal para ver a Joaquín Pajarón, pasei polo Casino 1889 para liberarme de tanta tenrura difícil de soportar, a escoitar a Lowcos (son fan declarado), que presentaban un disco colectivo dos de San Campio de Cances, sempre tan activos e creativos. Aí dinme conta que non me convertera nun moneco máis daquela casiña tan triste como agarimosa e fun rir un pouco.

Joaquín Pajarón, paisanu meu, que tamén vivín a primeira década da miña vida en Avilés, debulla unha chea de ocorrencias divertidas, ben estruturadas e feitas con picardía. Non é moi distinto doutros tantos que se dedican a darlle a volta ao calcetín que levaron onte e volver a poñelos para que parezan limpos. Pensen que non leron o que acabo de escribir. Desculpen. Realmente estaba xogando a escribir un monólogo destes que tanto trunfan, pero non o consigo.

Será que no teatro actual esquecéronse de que sen arquitectura non hai castelo que se sosteña en pé? Mellor parar. Será que falo coa miña propia sombra, profesor De La Viña, mentres escoito Non credere de Mina?

Saúde e longa vida…