Cruz Paz, mariscadora de O Burgo: «Mamá asume as facturas da casa, eu xa nin podo mercar un vestido»

Toni Silva OLEIROS / LA VOZ

A CORUÑA

Cruz Paz con su madre en Oleiros.
Cruz Paz con su madre en Oleiros. atr

Los trabajadores del estuario, en situación límite tras un año sin cobrar

18 may 2025 . Actualizado a las 05:00 h.

Hay 70 familias que miran la ría de O Burgo con ojos diferentes. E incluso se ven incapaces de mirar esta masa de agua. Personas que tienen aquí su sustento de vida, paralizado en despachos administrativos. Hombres y mujeres que exprimen a diario la calculadora para que los números rojos no medren cada mes. Familias que han tenido que volver con sus padres porque el alquiler es inviable cuando se lleva un año sin cobrar. Así están los mariscadores de O Burgo, pendientes de unas ayudas que no llegan mientras esperan que la última siembra de moluscos crezca lo más rápido posible para volver a faenar y empezar a llenar los bolsillos.

Cruz Paz es una de las damnificadas por este proceso agónico. Habla con La Voz por teléfono desde Pedrafita do Cebreiro. Allí ayuda a su pareja, propietario de una explotación ganadera, para no desesperarse con la inactividad. «Eu axúdolle e el encárgase da miña manutención, aínda que me fastidie dicilo. Eu teño que facer algo, se me fan estar vendo a tele mátanme», señala esta mujer de 56 años, que lleva 10 en el marisqueo, donde confía continuar hasta su jubilación. Ella no tiene cargas familiares y en Perillo vive con su madre, que ha de afrontar ahora, con su pensión, todas las facturas que antes pagaba Cruz, incluso su cuota a la Seguridad Social, 261 euros al mes que no pueden faltar «porque senón déixanme fóra».

Mientras dura esta situación, pasa más tiempo en O Cebreiro que en su casa, adonde acude generalmente un par de lunes al mes para ayudar a su madre con las gestiones y los médicos. «E despois imos xuntas á concentración dos mariscadores diante da Delegación do Goberno ou na Casa do Mar, non serven de moito pero temos que facernos visibles. Para min é un orgullo ser mariscadora», relata Cruz, quien también sufre por situaciones mucho peores de algunas compañeras. «Hai quen tivo que deixar a casa e volver cos seus pais, tamén matrimonios que traballan os dous na ría, pagando coches, estudando aos seus fillos... ponte no seu lugar», reflexiona.

«Sei de compañeiras que pouco lles falta para estar metidas na cama con depresión, que abren a neveira e non teñen para dar a merenda aos seus fillos. E tamén sei de casos de rehipotecas da casa...». Y todos están atrapados en la burocracia laboral porque si cambian de trabajo o piden alguna prestación, pierden sus derechos en la ría.

No tener cargas familiares como Cruz no significa que su vida sea una balsa de aceite. «Xa hai moito que non podo quedar coas miñas primas para cear, nin mercar un vestido bonito, e se me invitan a unha voda teño que declinar porque non podo asumir os gastos», indica. «Levo o calzado ao zapateiro ate que rompe de todo, teño que mudar de gafas todos os anos pero non me podo permitir unhas lentillas e moito menos unha operación de miopía». «Mamá ten que correr coas facturas da casa cando podía estar gozando da súa pensión, eu morro de vergoña», añade esta mariscadora en cuyo currículo figuran estudios de técnico agrónomo, un trabajo que dejó por problemas de salud.

Cantando en la ría

Precisamente fue en la ría donde se curó. «Eu era diabética e cheguei a pesar 116 quilos, pero o mar deume a vida. Comecei a mariscar, alí facía exercicio, estaba ao aire libre, en sintonía coas compañeiras, axudáronme todas, e agora estou en 70 quilos. Eu cando traballo na ría estou cantando a metade do tempo, sei que moita xente ás sete da mañá vai cagándose en todo, pero eu vou saltando, encántame o meu traballo e gustaríame poder vivir así os seis anos que me faltan para xubilarme», indica.

Para eso hay que esperar a que la almeja crezca y el Estado y la Xunta se pongan de acuerdo para abonar estos meses de parón, desde el final de las obras del dragado en abril del 2024. «A xente está moi acomodada nos despachos e non se quere poñer de acordo, nin para reunirse: cando viña a Xunta, faltaba o ministerio, e ao revés. Hai móbiles! Que se chamen! Como non quedan? As dúas Administracións din que temos que cobrar pero ningunha leva a man ao peto», critica Cruz Paz.

Está al tanto de las obras que se ejecutarán en los paseos marítimos que bordean el estuario con más de seis millones de euros. «Paréceme estupendo, pero todos se benefician agás nós, somos os prexudicados, uns miserables, damos pena porque non hai a quen reclamar e non temos un patacón», espeta.