O bo de Luís Menéndez, xornalista de raza, cerne ourensao e persoa que ben coñece a nosa diáspora, director do programa pioneiro da TVG Galegos no mundo, autor desa linda e diversa crónica, agridoce, Toda a terra é dos homes (Galaxia), púxome nas maus o opúsculo de Campio Carpio Curros Enríquez, poeta épico de la España heroica, Editorial Galicia Libre, Toulouse, 1949. Algo sabía eu de quen en realidade se chamou Campio Pérez Pérez, vigués que naceu case que co XX e que emigrou a América antes de entrar en quintas, fuxindo da Guerra de África, coma tantísimos desa xeración -entre iles Eduardo Blanco-Amor, cousa que nunca se di-, e radicou en Buenos Aires ata a súa morte (1989). Militante anarcosindicalista, derivou en xornalista prolífico, sobre todo divulgador do seu ideal, e tamén poeta, autor dunha curiosa antoloxía de Guerra Junqueiro, o romántico portugués ó que Campio admiraba. Debullei polo miúdo as páxinas do que pretende ser unha análise da rexa personalidade do autor de Aires da miña terra, da súa altura literaria e gabanza do idioma galego -cito textual- «que pervive gracias a una lucha liberticida de siglos», lingua na que il nunca escribiu. Reparei, xa que logo, no prólogo de Miguel Vázquez Valiño, outro dos nosos libertarios de sona. Un noiés, un chisco máis novo ca Campio, cunha peripecia vital incrible: da Guerra Civil ós campos de refuxiados republicanos en Francia; da resistencia contra os nazis ó exilio no Brasil, pasando logo a Montevideo, onde funda cos nacionalistas, nos 60, o Padroado da Cultura Galega. Valiño preparou, con outros anarquistas, todos galegos, un atentado a Franco en 1947, algo anterior ó de Quico Sabaté (FAI), no que participou un meu veciño do Irixo, Liberto López Penedo, fusilado en 1950 no Camp de la Bota, Sant Adrià de Besòs, hoxe Fórum barcelonés. Lembrando aqueles homes e mulleres ocórreseme unha maneira pacífica de parar a cafarnaxe dos que queren vender o Centro Galego de Bos Aires; poñer un letreiro na ochava de Belgrano e Pasco: «¡Aí veñen os libertarios!». E así, esa xentiña sen ton nin son que se avergoña da propia estirpe, covardes desprazados que non responden nin representan ós dignos e nobres emigrantes que, con moito esforzo, ergueron unha obra nobre e comunal, fuxirán espavorecidos; ¡empezando polo interventor!